فکرشهر ـ طاهره موسوی*: دوم اردیبهشت ماه، روز جهانی زمین پاک نامگذاری شده است.
نمی دانم این روز برای بزرگداشت پاکی زمین انتخاب شده یا دوست داریم که در این روز زمین را پاک کنیم، در هر صورت، همگان می دانیم که نه زمین از دست بشر پاک مانده و نه انسان امروز به فکر پاک کردن آن است.
جملات بالا شاید تا حدودی برما گران آید، اما واقعیت همین است که همه ما خواهان طبیعتی زیبا و زمینی پاک هستیم، ولی خواسته های ما با عملکردمان کاملا متفاوت است. اکثر ما ایرانی ها وقتی به خارج از ایران مسافرت می کنیم، تمیزی شهر و طبیعت سالم آن مملکت را بهانه ای می کنیم که بیشتر مملکت خود را بکوبیم، انگار نه انگار که وقتی همه شهروندان در تمیزی یک شهر و طبیعت تلاش بکنند، نتیجه می شود یک کشور خارجی؛ ولی در اینجا همگی نگاهمان به دیگری است، افرادی که با بی قیدی هرچه تمام تر، شهر و روستا و طبیعت را به انواع زباله می آلایند و ما هم رفتار آن ها را توجیه کار اشتباه خود قرار می دهیم و مسئولیت را از خود بدور می کنیم، در کثیفی شهر، دیگران را مقصر می دانیم و آلودگی طبیعت را نیز بر عهده دولت می دانیم، غافل از این که تبعات منفی آلودگی، هرکجا که باشد، اولین آسیبش به شهروندان طبقه متوسط می رسد.
در دنیای امروز که انواع زباله های هسته ای، شیمیایی، الکترونیک و... توسط دولت ها، خاک و آب را تهدید می کند، ما شهروندان نیز به جای هوشیاری و حفاظت از طبیعت و درخواست قانونی از دولت ها جهت کاهش جنگ افروزی و در پیش گرفتن خط و مشی های کمتر تهدید کننده و بومی گرایانه، هریک از ما، یک تهدید بالقوه برای خاک شده ایم؛ کشاورز با استفاده بی رویه از کود و سموم شیمیایی، خاک را آلوده می کند، دانش آموز با استفاده بی رویه از لوازم التحریر و ریختن پوشش پلاستیکی بسته بندی مواد غذایی در کوچه و خیابان، زنان خانه دار با استفاده زیاد از ظروف و سفره های یک بارمصرف، پلاستیک خرید و تولید فاضلاب خانگی و...؛ هرکدام از ما به طریقی در حال تهدید خاک هستیم.
آسیب شناسی این امر به لحاظ روانشناسی، بیشتر به بی تفاوتی ما نسبت به محیط اطراف و طبیعت و بخشی نیز به عدم شناخت کافی از تاثیر طبیعت و سلامتی آب و خاک بر انسان برمی گردد. همه ما به طور مستقیم و غیرمستقیم از خاک بهره می گیریم و تمامی چرخه های اقتصادی یک جامعه از طبیعت نشات می گیرد؛ از این رو احترام به طبیعت و حفاظت از خاک، احترام به انسان و حفاظت از خاک و حفظ چرخه های حیات است.
به قول شیخ اجل سعدی، «شکر نعمت، نعمتت افزون کند/ کفر، نعمت از کفت بیرون کند».
* کارشناس ارشد محیط زیست ـ معاون اداره حفاظت محیط زیست دشتستان
