افزایش همکاری مردم دشتستان برای حفاظت از محیط زیست/ دشتستان، هنوز زیست گاه هایی بکر دارد + تصاویر

فکرشهر ـ آذر حسینی: تقویم را که نگاه می کنی، مناسبت های زیادی می بینی؛ از روز والدین و مهاجرت و انواع بیماری ها تا نوع خاصی از خزندگان و دخانیات و...؛ اما از همه بیشتر، مناسبت های زیست محیطی دیده می شود؛ از اول خرداد که روز جهانی تنوع زیستی است تا 15 خرداد که روز جهانی محیط زیست است و 18 خرداد که روز جهانی اقیانوس است و...

هر روز که وضعیت محیط زیستی دنیا و به تبع آن ایران و از همه بدتر، استان بوشهر که به نوعی یک منطقه استراتژیک محیط زیستی هم به شمار می رود، بدتر می شود ـ چون هم دریا و خلیج فارس دارد وهم کوه، دشت، جنگل، مرتع و...؛ استانی که 32 گونه پستاندار، 315 گونه پرنده، 40 گونه خزنده، 3 گونه دوزیست و 17 گونه ماهی آب شیرین دارد.

اما در همین حال، مردم به یمن فضای مجازی و شبکه های اجتماعی، به این مساله بیشتر علاقه مند می شوند. هم تلاش می کنند بیش تر مراقب باشند و هم حواسشان هست که گونه های آسیب دیده را مراقبت کنند به نحوی که تنها در سال 96، در دشتستان، ده ها گونه جانوری از سوی مردم به محیط زیست دشتستان تحویل داده شده است.

مردم به محیط زیست حساس تر شده اند
رییس اداره محیط زیست دشتستان در این باره، در گفت و گوی اختصاصی با «فکرشهر» اظهارداشت: واقعا تغییر فرهنگ مردم در حوزه محیط زیست در چند سال اخیر، خیره کننده بوده؛ 8 ـ 7 سال پیش، مردم این قدر روی حوزه محیط زیست حساس نبودند؛ نه فقط هم بخش حیوانات، بلکه روی کل محیط زیست، حوزه انسانی، آب، حیات وحش، منابع طبیعی و...، حساسیت نداشتند ولی خدا را شکر در این مدت با توجه به فرهنگ سازی هایی که در این زمینه اتفاق افتاده و نقش فضای مجازی و شبکه های اجتماعی، وضعیت تغییر کرده و مفهوم «حفاظت از محیط زیست» به خوبی به مردم منتقل شده است.
صادق پورسالم با بیان این که از سال 95، تحویل حیوانات گم شده و یا آسیب دیده به اداره محیط زیست را داشته ایم، گفت: البته این همکاری به گستردگی سال 96 و 97 نبود. سال 96 تا دو ماه ابتدای امسال ـ 97 ـ سالی بود که مردم هر حیوانی را که می دیدند که اتفاقی برایش افتاده، برایشان مهم بود؛ حتی اگر برای یک سگ ولگرد اتفاقی می افتاد، مردم با ما یا با شماره 1540 تماس می گرفتند و یا حضوری به اداره مراجعه می کردند. در سال گذشته ما ده ها پستاندار و پرنده را تیمار کرده و در محیط زیست رها کردیم.

تحویل مردمی 28 جانور به محیط زیست دشتستان
وی توضیح داد: در سال 96، 20 گونه پرنده و 8 مورد حیوانات وحشی به اداره محیط زیست دشتستان تحویل داده شد که از این میان، تنها 4 بهله پرنده شکاری و یک گربه وحشی را به علت ضعف و شدت جراحات وارده از  دست دادیم و مابقی پس از تیمار و درمان و مراقبت، در زیست گاهشان رها شدند.
پورسالم درباره گربه وحشی مورد نظر گفت: یک گربه وحشی را داشتیم که متاسفانه تصادف کرده بود و شکستگی لگن داشت که ما خیلی سریع و همان شب اعزامش کردیم به شیراز، ولی متاسفانه قبل از این که برسد به شیراز، تمام کرد.

مرگ گربه وحشی در جاده و سنقر با تیر شکارچیان
او ادامه داد: زیستگاه گربه وحشی در کل شهرستان دشتستان پراکنده است، مخصوصا در دشت ها؛ هر جا باغی وجود داشته باشد، گربه وحشی هم هست. خیلی سخت می شود این جانواران را دید؛ فقط در شب دیده می شوند که فعال هستند و به دنبال غذا روی جاده می آیند و متاسفانه چنین اتفافاتی برای آن ها می افتد. گربه های وحشی، شبیه گربه های خانگی هستند ولی جثه شان دو برابر است، بدنی خاکستری دارند با خال های سیاه؛ چیزی شبیه یوزپلنگ ولی کوچک تر؛ و البته گربه های جنگلی هم هستند که باز برگ ترند.
رییس اداره محیط زیست دشتستان از تحویل مردمی دو خارپشت، دو لاک پشت و گونه های مختلف پرندگان، از گنجشک سان ها تا حتی «دال» نیز خبر داد و افزود: همه این پرندگان تحویلی به ما، آسیب دیده بودند و علت اکثر این مصدومیت ها هم، تصادفات جاده ای است یا برخورد با سیم برق. دالی که آورده بودند، شکستگی گردن داشت و از کمر به پایین آسیب دیده بود که آن را به مراکز نگهداری دادیم.
وی افزود: سال 97 هم موارد زیادی داشته ایم. مثلا به ما اطلاع دادند که یک سنقر ـ نوعی پرنده شکاری ـ تیر خورده، بالش زخمی شده بود و ما خودمان رفتیم آن را گرفتیم و بردیم دامپزشکی، جراحی کردیم و ساچمه ها را از بالش درآوردیم و دارو گرفتیم و مدتی هم پیش ما بود، ولی وقتی ما به این پرنده رسیدیم، یک هفته بی غذایی کشیده بود و بسیار ضعیف شده بود و در نهایت هم زنده نماند.
وی تاکید کرد: عمدتا برای ما پرندگان شکاری می آورند؛ دلیجه، عقاب ها و سایر پرندگان شکاری که خیلی در رفت و آمد هستند.

مشاهده خزندگان نایاب در دشتستان
رییس اداره محیط زیست دشتستان درباره حضور برخی گونه های جانوری در شهز نیز گفت: این گونه ها یا خودشان می آیند در شهر و یا کسی آن ها را زنده گیری می کند و در شهر رها می کند؛ به طور مثال، چند روز پیش آتش نشانی یک سوسمار خاردم بین النهرین را برای ما آورد که با تماس های مردمی آن را گرفته بود؛ سوسمار، آسیب دیده بود و ضعف بدنی داشت؛ چشمش آسیب دیده بود و ما تیمارش کردیم و و با قطره چشمش را درمان کردیم و در محیطش رها کردیم.
صادق پورسالم، از مشاهده یک خزنده دیگری به نام «گکو انگشت برگی» (تنگستانی کوس) در دشتستان نیز خبر داد و گفت: این گونه برای نخستین بار در دشتستان مشاهده شد. این گونه 10 یا 12 سال پیش، برای نخستین بار در جهان، در منطقه خائیز استان بوشهر مشاهده و ثبت شد و به همین دلیل نام علمی «تنگستانی کوس» را گرفت و دیگر این گونه را ندیدیم تا سال گذشته که آن را در دشتستان دیدیم.
او درباره انواع مارها در دشتستان هم به «فکرشهر» گفت: ما در دشتستان انواع مارها را داریم. گرز مار، جعفری، تیرمار، مار شاخدار و...؛ هم مارهای سم داریم و هم غیر سمی؛ اکثرا هم غیر سمی یا نیمه سمی هستند. مارها اکثرا سعی می کنند فرار کنند و این ما هستیم که دنبال مار هستیم. من پیشنهاد می کنم هر وقت ماری در خانه دیدید، یا با ما تماس بگیرید ویا آتش نشانی که به صورت بسیار بی خطر آن ها را بگیرند.
پورسالم از کشف 40 قطعه کبک و تیهو از متخلفین در دشتستان و رهاسازی آن ها در طبیعت هم خبر داد و افزود: برخی نیز حیواناتی را که مدت ها در منازل نگهداری می شدند می آورند و تحویل می دهند؛ مثلا یکی از اهالی برازجان آمد؛ کبکی در قفس داشت و گفت که خیلی وقت است این کبک را دارم ولی الان فهمیده ام که اشتباه کرده ام و نباید این را من نگهداری می کردم، بلکه جایش در طبیعت است. آورده ام که آن را ببرید و آزاد کنید. ما هم کبک را بردیم و در منطقه خیرک آزاد کردیم. 

افزایش گونه های جانوری در مناطق حفاظت شده و آزاد دشتستان
او توضیح داد: شکار در همه مناطق استان و کشور وجود دارد؛ هر جا زیستگاهی باشد که در آن زیستگاه حیوان وجود داشته باشد، شکار هم هست، هرچند خوشبختانه این میزان کم تر شده. در مناطق قرق محیط زیست، رشد 100 درصدی گونه های جانوری را داشته ایم؛ مثلا در کوه سیاه و شاهزاده ابراهیم؛ اما در مناطق آزادمان گشت زنی کم تر است و شکار بیشتر صورت می گیرد، ولی نسبت به سال های قبل کم تر شده و سند صحبت من هم، افزایش گونه های جانوری این مناطق است.
پورسالم ادامه داد: این گونه که من دیده ام، مردم خیلی حساس شده اند و حتی این که بی تفاوت از کنار یک موجود زخمی یا پرنده آسیب دیده رد شوند را نیز نداریم. این بی تفاوتی هم خدا را شکر از بین رفته که حتی می توان از بعد انسانیت هم روی آن بحث کرد. که حتی جان یک حیوان برایشان اهمیت دارد.

مشخصه بارز مردم گیسکان، طبیعت دوستی آن هاست 
وی افزود: فرهنگ مردم بهتر شده، گشت های ما بیشتر شده و به خصوص طرح حفاظت از پلنگ ایرانی در گیسکان، خیلی تاثیرگذار بوده. اوایل که آمده بودم در گیسکان هیچ چیز جز گله های دام اهالی را نمی دیدم ولی همین دو شب قبل تماس گرفتند و گفتند که فلان جا، ما قوچ و میش دیده ایم و خواهش می کنیم با محلی ها صحبت کنید که این حیوانات را نزنند و...؛ در واقع خود محلی ها باعث شده اند که این گونه ها افزایش یابند و همه دغدغه دارند که نکند فلانی آن ها را شکار کنند! ما در این زمینه هم جلسه برگزار می کنیم و صحبت می کنیم و مشخصه بارز مردم گیسکان این است که طبیعت دوست هستند و می خواهند آن را حفظ کنند.

دشتستان، هنوز زیست گاه هایی بکر دارد
رییس اداره محیط زیست دشتستان درباره تنوع زیست محیطی شهرستان نیز گفت: در دشتستان، زیستگاه های مختلفی داریم. کوهستان، دشت و جنگل داریم و این خودش باعث شده که تنوع زیست محیطی جالبی در دشتستان داشته باشیم. ما اکثر گونه های استان، غیر از آهو را در شهرستان دشتستان داریم و حتی پلنگ دشتستان به عنوان نماد دشتستان معرفی شده؛ بیشترین جمعیت پلنگ در دشتستان است و بزرگ ترین جمعیت قوچ و میش و کل و بز در شهرستان دشتستان است. حتی به کرات گرگ و روباه مشاهده شده و تَشی (از گونه خارپشت ها). پرندگان متنوع شکاری و کنار آبزی و خشکی زی و بالابان و چرخ و... داریم.

تنوع زیستی هر قدر غنی تر باشد، سلامت ما انسان ها بیشتر تامین می شود
پورسالم اضافه کرد: زیستگاه های دشتستان که بستر این حیوانات هستند، در کوهستان است و خوشبختانه کم تر آسیب دیده و این خیلی اهمیت دارد و حتی بخش هایی داریم که زیستگاه های بکر است و این خود جای شکر دارد و باعث دلگرمی است که اگر روزی محیط زیست از آلان هم بیشتر مورد توجه قرار گیرد، جاهایی داریم که تنوع زیستی ما را قوی تر می کند؛ چون تنوع زیستی هر قدر غنی تر باشد، سلامت ما انسان ها بیشتر تامین می شود.