فکرشهر: کارشناسان سیاسی اعتقاد دارند که پذیرش FATF رافع مشکلات کشور نیست و ممکن است موجب سوء استفاده شود و در این موارد باید مراقب باشیم که مشکلاتمان بیشتر نشود.
به گزارش فکرشهر از مهر، نشست هم اندیشی با موضوع «FATF فرصت یا تهدید» صبح سه‌شنبه در دانشگاه پیام نور مرکز بوشهر برگزار شد و کارشناسان و مسئولان به تحلیل شرایط کشور برای ورود به آن پرداختند.
لزوم شناخت بهتر FATF
مصطفی زارعی کارشناس ارشد حقوق بین الملل گفت: در میان اظهارنظرها درباره موضوع داغ این روزهای محافل خبری، حتی گفته شد FATF ترکمنچای دوم است، اما کمتر کسی در روزهای گذشته به این مسئله پرداخت که اصلا ماهیت حقوقی FATF چیست و حضور نام ایران در «لیست سیاه» این سازمان یعنی چه.
وی در توضیح این مسئله افزود: FATF یک قرارداد نیست، یک سازمان بین دولتی است. « گروه ویژه اقدام مالی(در پولشویی)»: Financial Action Task Force – FATF) در سال ۱۹۸۹ به ابتکار کشورهای عضو گروه «جی ۷» تشکیل شد تا بررسی‌هایی درباره وضعیت قوانین مبارزه با پولشویی در بازارهای مختلف مالی را در سرتاسر جهان انجام دهد و نتیجه آن را در جلسات هر چهار ماه یک بار خود به اطلاع کشورهای عضو برساند تا این کشورها بتوانند ریسک سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی هدف را بررسی و در مورد سرمایه‌گذارانی که به «کشورهای مشکوک» می‌روند احتیاط کنند. دبیرخانه FATF، مستقر در مقر سازمان همکاری اقتصادی و توسعه در پاریس است.
مصطفی زارعی افزود: این سازمان اعضای وابسته‌ای همچون APG ،CFATF ،MONEYVAK ،EAG ،GAFILAT و غیره نیز در مجموعه خود دارد که نشان از گستردگی تعاملات گروه ویژه اقدام مالی است. لیست سازمان‌های ناظر گروه ویژه اقدام مالی نیز بیش از ۲۰ سازمان است که یک نماینده در FATF دارند. این سازمان‌ها به این دلیل در این مجموعه هستند که اهداف مشترکی سازمانی را در لیست وظایف تعریف‌شده خود با وظایف گروه ویژه اقدام مالی دارند. از این میان می‌توان نام‌هایی چون بانک جهانی World Bank، سازمان جهانی گمرک WCO و اینترپل Interpol را نام برد.
وی در پاسخ به این سوال که FATF به زبان ساده چیست گفت: در سال ۲۰۰۱ بعد از حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر به برج های مرکز تجارت جهانی در نیویورک، یک وظیفه دیگر هم به عهده کارشناسان سازمان گذاشته شد و آن این‌که «بازارهای هدف برای سرمایه‌گذاری را از نظر وجود امکان تامین مالی تروریسم» بررسی کنند. کارشناسان FATF بر اساس گزارش‌های رسمی کشورهای مختلف از جمله در مورد شفافیت مالی، قوانین مالیاتی و مانند آن نظرات مشورتی خودشان را در مورد میزان ریسک سرمایه‌گذاری در آن کشورها اعلام می‌کنند که مورد استناد سرمایه‌گذاران بین‌المللی قرار می‌گیرد.
زارعی در خصوص مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم در FATF گفت: در مورد پولشویی ۴۰ توصیه و در مورد تامین مالی تروریسم ۹ توصیه دارد که بر اساس آنها کشورهای مختلف را بررسی و رده‌بندی می‌کند. توصیه‌های این نهاد می‌تواند از طریق وضع قوانین داخلی توسط کشورها، به اجرا دربیاید و زمینه‌های پولشویی و تامین مالی تروریسم را کاهش دهد.
وی درخصوص چگونگی کارکرد FATF گفت: برای شناخت و شیوه کارکرد گروه ویژه اقدام مالی بهترین راه بررسی توصیه‌نامه آن است. نیروی ویژه گزارش مالی در لیست خود ۴۹ توصیه را به کشورها عرضه می‌کند. هدف از این کار تمرکز روی سه فعالیت مبارزه با پولشویی، مبارزه با تأمین مالی تروریست‌ها و مبارزه با اشاعه تسلیحات کشتار جمعی مانند بمب اتمی است. این توصیه‌ها درون خود مفاد و قواعدی را وضع می‌کنند که در نوع خود جالب و تأمل‌برانگیز است. گروه ویژه اقدام مالی با استفاده از این توصیه‌ها فرایندهای مالی را در هر کشوری، ارزیابی و حتی کنترل کند.
ورود به FATF نیازمند دقت مضاعف است
مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه پیام نور بوشهر گفت: آیا ما درکشور برای حل مشکلات داخلیمان نیاز به قوانین خارجی داریم یا خیر. برای کشور سند ایرانی اسلامی پیشرفت تنظیم کرده ایم. طرح مهندسی فرهنگی و طرح های های اینچنینی را آماده کرده ایم و چرا نتوانیم قوانینی مثل قوانین FATF را بومی‌سازی کنیم.
حجت الاسلام مسعود داستار افزود: FATF یکی از شروط کشورهای اروپایی برای روابط بانکی است، اگر ما در کشور مشکل پولشویی داریم، اگر دربانک ها و گردش های مالی مشکل داریم آیا باید با پذیرش قوانینی مثل FATF جبران کنیم. این رویه رویه خوبی نیست وباید آن را با قوانین داخلی حل و فصل کنیم، ما سالها گرفتار قوانین خارجی هستیم.
وی درمورد خروج یکساله ایران از FATF درصورت زیان کشور گفت: مورد دیگر در مورد FATF این است که می گویند اگر به نفع ما نبود یک ساله خارج می شویم اما خارج شدن از آن برای ما یک معظل جدی نخواهد بود و ما تاوان سنگین نخواهیم داد؟ بنابراین ورود به آن باید با دقت انجام شود.
مسول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه پیام نور استان بوشهرافزود: با FATF بخشی از مشکلات ما حل می شود اما پذیرش این موضوع باعث اشراف بر منابع مالی ما خواهد شد که هم خلاف قانون اساسی و هم مخالف آیه قرآن است.
وی یکی دیگر از مشکلات FATF را مساله‌ای همچون وقف دانست و گفت: مساله دیگر در مورد FATF این است که برخی از مسایل شرعی ما مثل وقف برای آنان قابل فهم نیست و باید در حق شرط ها این موضوع را لحاظ کنیم.
مراقب سوءاستفاده‌ها باشیم
محمد چمکوری رئیس بسیج اساتید استان بوشهر و عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور اظهار داشت: ما در گذشته به قوانین مشابه FATF پیوسته‌ایم و قبلا نیز کسانی موافق و مخالف بوده اند. حال مساله بر سر FATF نیست بلکه مساله سو استفاده‌ای است که ممکن است صورت گیرد وگرنه همه کنوانسیون‌ها معایب و محاسنی دارند.
وی افزود: امروز کشورهایی عضوFATF هستند که برای کشور ما در مجامع بین المللی کارشکنی می‌کنند و قطعا برای خروج ایران از لیست سیاه FATF کارشکنی خواهند کرد.
رئیس بسیج اساتید استان بوشهر ادامه داد: البته اروپایی‌ها و سایر کشورهای دوست هم حمایت خود را به FATF موکول کردند که در غیر این صورت دسترسی به ثمرات برجام غیر ممکن خواهد شد.
وی در خصوص قوانین مبارزه با پولشویی تاکید کرد: البته نکته ای که اینجا حایز اهمیت است این است که قوانین مبارزه با پولشویی باید درکشور تصویب شود زیرا هر جرم، جرم دیگری را به دنبال خواهد شد و یکی از عوامل اصلی ایجاد جرم در جامعه پولشویی است.
مراقب کارشکنی‌ها باشیم
محمد صادق بصیری عضو هیئت علمی رشته حقوق دانشگاه پیام نور بوشهر نیز گفت: هر کنوانسیونی محدودیت هایی ایجاد خواهد کرد و FATF نیز دارای مزایا و معایبی است که مورد بررسی قرار گرفته است.
وی گفت: یکی از دغدغه های ما کارشکنی کشورهای مخالف ما دراین کنوانسیون هست مثل عربستان که کشور خود منشا تروریسم است ولی عضو این کنوانسیون نیز است.
