فکرشهر ـ مصطفی منفرد: مراسم اصیل «دُوّت»، «یزله» و «حنابندان» خارگی در اقامتگاه بومگردی «بصیرون» جزیره خارگ برگزار شد.
به گزارش «فکرشهر»، «خارگ»، علاوه بر استخراج و صادرات محصولات نفتی، جزیره رازها و سازها و آوازها است.
اجرای بکرترین موسیقی آیینی و باورمند و موسیقی درمانی که در این جزیره برگزار می شود، نشان از یک فرهنگ غنی و تاریخی در این جغرافیاست.
همانطور که میدانیم یکی از آیین ها و مراسم های قدیم در «خارگ»، «لیوا» بوده است؛ این نوع موسیقی، در نوع خویش در ایران منحصر به فرد و در ایام قدیم خارگ مرتب بر گزار می شده است.
«دوت»؛ مراسم عروسی در خارگ قدیم
پس از انتخاب عروس (دختر خانم) مورد نظر، دو نفر از بزرگ ترها به همراه پدر داماد به منزل دختر می رفتند برای خواستگاری یا به زبان خارگی، «کی خدایی». اگر نظر ایشان مساعد بود، می گفتند تشریف بیاورید.
سپس می رفتند و «دست شرطی» و یاهمان «نشان»ی برای دختر می آوردند که معمولا شامل یک دست لباس بود که آن را به خانواده دختر می دادند. سپس یک هفته یا دو هفته دیگر پدر داماد آینده به همراه چند نفر از ریش سفیدان محل به خانه دختر می رفتند و به اصطلاح می گفتند آمده اند «حقش را ببرند» که همان «مهریه» امروزه باشد که معمولا می گفتند «پشت قواله»، مثلا صد هزار تومان و سپس مراسم عروسی را بنا می گزاردند:
الف- طلبون کردن: برای بستن «بنگسار» که به زبان خارگی می گفتند «طلبون شی که امشو اسکامو بنگسار هو بنی» که به این امر می گفتند دعوت کردن از مردم برای «بستن بنگسار».
ب - بنگسار بستن: به این معنا بود که جند نفر از جوانان اهل محل به خانواده داماد می رفتند و بنگسار را پا بر جا می کردند و در این بنگسار، «حاجله» می بستند که جهت شتهای حنابندان و عروسی آماده باشد
ج - دعوت جهت «حنا تر کنون»: روز قبل از حنابندان که معمولا سه شنبه بوده است می رفتند و با نقل و شیرینی از مردم دعوت می گرفتند و روز چهار شنبه حنا تر می کردند برای شب پنج شنبه.
د -«حنابندان»: در روز چهارشنبه حنابندان به این صورت بوده است که همه جوان های محل جمع می شدند دور همدیگر و داماد را به وسط جمعیت می آوردند و دست و پای او را حنا می بستند و با پارچه سبزی می بستند و این مراسم همراه با خواندن ابیاتی به نام «سرور» بوده است.
روز پنج شنبه، صبح، عروس را در خانه آرایش می کردند و سپس لباس عروس را بر تن او می کردند و در این زمان در خانه عروس غذا، ناهار و یا شام می دادند.
بعد ازظهر نوبت به داماد می رسید و شخص بزرگ تر داماد را به حمام می بردند و به این آیین گفته می شود «او دمه هشته» و مرد م پشت درب حمام به شادی می پرداختند تا حمام داماد تمام شود که این سرورها در حین حمام دادن داماد عبارت بودند از «علی محبت نبی الف صلات و سلام و علیک یا رسول اله بر جمالش بر کمالش بر دین محمد صلواتین» و داماد که بیرون آورده می شد به یزله و پایکوبی می پرداختند.
در شب، داماد را به خانه عروس می بردند و در همان شب مولود خوانی و پذیرایی راه می انداختند و بعد از سه روز عروس را به «میرمحمد» و یا «علمدار» می بردند و باز هم شربت شیریتی و یا آجیل می دادند و بعد از سه شب خانواده مادر عروس نفرات را دعوت می نمود تا به خانه داماد بروند و در این حین کسانی که دعوت می شدند با خود هدیه یا کادو می آوردند و به عروس و داماد می دادند.
در شب عروسی، داماد به عروس هدیه ای می داده که معمولا پول بوده است و به عنوان «رو گشونه» خوانده می شده است.
