فکرشهر: یک تحلیلگر حوزه مواد مخدر ضمن تحلیل ابعاد مختلف «ممنوعیت کاشت خشخاش در افغانستان از سوی رهبر طالبان»، می‌گوید: به نظر این تصمیم به چند دلیل عملیاتی نخواهد بود که یکی از دلایل آن بالا بودن حجم تولید مواد مخدر در افغانستان است؛ در استان‌هایی که مواد مخدر تولید می‌شود، مردم در آنجا به شدت وابسته به اقتصاد مواد مخدر هستند که براساس آمارهای غیررسمی اعلام شده از سوی سازمان ملل و ستاد مبارزه با مواد مخدر، ۳۰۰ هزار نفر در افغانستان به طور مستقیم در حوزه مواد مخدر فعالیت می‌کنند.
به گزارش فکرشهر، سعید صفاتیان در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: نمونه این خبر را ۲۲ سال گذشته که طالبان افغانستان را گرفته بود، شنیده بودیم. پس از این اتفاق در همان سال تولید و قیمت مواد مخدر هم به شدت افزایش یافت، یک سال بعد از آن تولید مواد مخدر دوباره به حالت طبیعی برگشت و با رشد خیلی سریع همراه بود؛ این موضوعی است که ۲۲ سال پیش آن را تجربه کردیم.
ممنوعیت کاشت خشخاش در افغانستان عملی است؟
وی افزود: به نظر این تصمیم به چند دلیل عملیاتی نخواهد بود؛ موضوع اول اینکه حجم تولید مواد مخدر در افغانستان حدود ۲۵۰ هزار هکتار زمین است و به این ترتیب حجم زیادی از زمین‌های افغانستان زیر کشت مواد مخدر قرار دارد.
این تحلیلگر حوزه مواد مخدر با بیان اینکه در حوزه مواد مخدر آمار رسمی وجود ندارد، گفت: در استان‌هایی که مواد مخدر تولید می‌شود، مردم در آنجا به شدت وابسته به اقتصاد مواد مخدر هستند که براساس آمارهای غیررسمی اعلام شده از سوی سازمان ملل و ستاد مبارزه با مواد مخدر تعداد این افراد بیش از ۳۰۰ هزار نفر گزارش شده است؛ به عبارتی ۳۰۰ هزار نفر در افغانستان به طور مستقیم در حوزه مواد مخدر فعالیت می‌کنند.
درآمد ۳ میلیارد دلاری افغانستان از کشت و قاچاق مواد مخدر در سالهای گذشته
به گفته صفاتیان، کشور افغانستان در سالهای گذشته حدود سه میلیارد دلار از کشت و قاچاق مواد مخدر کسب درآمده کرده بود که این رقم حاصل ۷۰ درصد از کشت مواد مخدر بود. اکنون باتوجه به اینکه طالبان کل افغانستان را تصرف کرده است، بالطبع تولید مواد مخدر باید حدود ۵ میلیارد دلار باشد زیرا در بسیاری از استان‌های بزرگ افغانستان که فقر در آن زیاد است، مواد مخدر تولید می‌شود. حال سوالی که مطرح می‌شود این است که طالبان قصد دارد با ۳۰۰ هزار نفری که به طور مستقیم در حوزه مواد مخدر فعالیت می‌کنند، چه کار کند؟ آیا قصد دارد کشت جایگزین را ادامه دهد؟ آیا قصد دارد برنامه معیشت جایگزین را ادامه دهد و در محیط‌هایی که کشاورزان مواد مخدر می‌کارند کارخانه راه‌اندازی کند؟.
وی ادامه داد: کشورهای غربی از جمله آمریکا با بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار هزینه نتوانست جلوی تولید مواد مخدر در افغانستان را بگیرد. باتوجه به اینکه ۴۲ کشور اروپایی و آمریکایی در افغانستان حضور دارند و با وجود صرف سرمایه در این زمینه، اما آمریکا رسما اعلام می‌کند که در حوزه مبارزه با مواد مخدر در افغانستان رسما شکست خورده است. از سوی دیگر برنامه معیشت جایگزین سازمان ملل و کشت جایگزین نتوانست اتفاق بیفتد. حال سوالی که مطرح می‌شود این است که طالبان با چه برنامه‌ای کاشت خشخاش در افغانستان را ممنوع اعلام کرده است؟ آیا این یک استراتژی برای همسو کردن ظاهری خود با کشورهای دنیا و سازمان ملل است؟.
این تحلیلگر حوزه مواد مخدر با اشاره به این خبر که استفاده هرگونه مواد نشئه‌آور مثل شراب، هروئین، شیشه، چرس و... توسط طالبان ممنوع اعلام شده است، یادآور شد: در افغانستان بیش از ۲.۵ میلیون نفر مصرف کننده مواد مخدر وجود دارد.
افزایش قیمت موادمخدر و تغییر الگوی مصرف؛ تبعات ممنوعیت کاشت خشخاش در افغانستان
صفاتیان یکی از تاثیرات ممنوعیت کاشت خشخاش در افغانستان را افزایش قیمت مواد مخدر و تغییر الگوی مصرف مواد مخدر عنوان و اضافه کرد: مواد مخدر در انبارهای افغانستان دپو شده است و حتی ۲۰ سال پیش مواد مخدر در انبارهای افغانستان دپو شده بود؛ این دپو به مرور وارد بازار می‌شود و می‌تواند منبع درآمد بسیار بالایی باشد و افغانستان جهشی در قیمت مواد مخدر پیدا می‌کند.
درمان معتادان؛ چالش دیگر افغانستان
این تحلیلگر حوزه مواد مخدر خاطرنشان کرد: گزارشات زیادی از افغانستان به دست آمده که این کشور علاوه بر تولید تریاک به سمت تولید شیشه و حشیش نیز حرکت کرده است و نوع زمین‌هایی که در افغانستان وجود دارد برای کشت گیاه افرا که از آن شیشه تولید می‌شود، بسیار مساعد است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود تاکید کرد: نمی‌توان پیش‌بینی کرد که افغانستان به راحتی از این موضوع بگذرد. به نظر این یک استراتژی برای همسو کردن خود با کشورهای دیگر است.
این تحلیلگر حوزه مواد مخدر در پاسخ به این سوال که باتوجه به اینکه استفاده مواد نشئه‌آور در افغانستان نیز ممنوع اعلام شده است، وضعیت مراکز درمانی و روش‌های درمان اعتیاد در این کشور چگونه است؟ بیان کرد: فعالیت همه مراکز درمان اعتیاد در افغانستان با کمک دولت‌های خارجی و هزینه‌های سازمان ملل بوده است. به مراکز درمان در آنجا گفته می‌شود "شفاخانه" که قبل از ورود طالبان این مراکز مجهز بودند اما از زمانی که طالبان آمدند مراکز مجهز نیستند زیرا بودجه‌های خارجی قطع شده است لذا از لحاظ درمان و درآمدزایی نیز بسیار دچار چالش خواهند شد.
وی در ادامه گفت‌وگوی خود با ایسنا، درباره اینکه در صورت تحقق عملی ممنوعیت کاشت خشخاش در افغانستان، چه تاثیری برقیمت مواد مخدر و الگوی مصرف در ایران خواهد داشت؟ توضیح داد: قیمت مواد مخدر افزایش پیدا می‌کند؛ به طور مثال قاچاقچیانی که در ایران ۵ کیلوگرم مواد مخدر دارند، مواد مخدر خود را نمی‌فروشند و مواد را نگه می‌دارند و این کار سبب تغییر الگوی مصرف میان مصرف‌کنندگان خواهد شد و به این ترتیب به سمت مصرف مواد روانگردان و تزریق هروئین خواهند رفت.
