غرش «مونسون» در استان بوشهر

فکرشهر ـ نرگس محمدزاده فرد: نامش «مونسون» (Monsoon) است؛ نامی که خود برگرفته از واژه عربی «موسم» است به معنای «فصل» و واژه ای آشنا برای مردم استان بوشهر؛ و در جهان به باد و باران هایی اطلاق می شود که در تابستان می وزند، می غرند و می بارند و به مونسون تابستانه هند معروف هستند.
به گزارش «فکرشهر»، هر چند بارش های تابستانه در ایران بی سابقه نیست و بارها جنوب شرق ایران و استان سیستان و بلوچستان، این باد و بارش ها و تاثیر سامانه «مونسون» را شاهد بوده ولی این که کل کشور در مدت یک هفته توسط این سامانه تحت تاثیر قرار گیرد و در ۲۵ استان سیل رخ دهد و ده ها نفر قربانی شوند، کم تر سابقه داشته و حتی شاید بی سابقه بوده است.
سامانه مونسون، که از اوایل امرداد وارد ایران شد و بارید تا ۵ امرداد که به استان بوشهر رسید؛ بادهای شدید و رعد و برق هایی دهشتناک داشت و بارانش را در زمان کوتاهی تخلیه کرد تا سیل رخ دهد. مسوولین استان بوشهر که در روزهای قبل از رسیدن این سامانه بارشی به استان، سیل و مرگ شهروندان استان های همسایه را با چشم خود دیده بودند، این بار تصمیم گرفتند هشدارهای جدی بدهند؛ مرخصی مسوولین در برخی شهرستان ها لغو شد و ستادهای بحران اعلام آماده باش کردند.
مونسون از جنوب استان وارد شد؛ در «کنگان»، ۴۸ میلی متر بارید و خسارتی هم نرساند و پیش روی کرد تا شرق استان و به بارش بیش از ۹۰ میلی متری در برازجان رسید؛ حجمی بی سابقه در بارش ها برای این شهر گرم و خشک که در زمستان و پاییز سال های اخیر نیز، کم سابقه بوده است. رواناب و سیلاب در دره های شهر و شهرستان جاری شد و زمین های تفدیده را سیراب کرد و در بند باغ ها جاری شد و به پشت سدها رسید تا شاید مرهمی بر تشنگی ها باشد؛ هر چند خسارت های مالی هم وارد کرد و به صورت مستقیم و غیر مستقیم، چند قربانی نیز گرفت.
این سامانه که حدود یک هفته در استان بوشهر فعال بود، بیش ترین بارش هایش را در شهرستان دشتستان داشت. طبق اعلام هواشناسی، برازجان با بیش از ۹۰ میلیمتر بارندگی بیشترین بهره را از سامانه بارشی مستقر در استان بوشهر برد و در کردوان سفلی ۹۰، لاور شرقی ۸۸، خیرک ۸۳، آبدان ۸۲، کنگان ۷۴، اهرم ۶۸، وحدتیه ۵۸، شنبه ۵۶ و خورموج ۵۰ میلی متر باران بارید؛ بارش هایی که طبق اعلام هواشناسی، در 3۰ سال اخیر در استان بوشهر، بی سابقه بوده است؛ هر چند، چند نفر در نقاط مختلف استان از جمله تنگستان به علت برق گرفتگی در خانه جان باختند و یک جوان در شهرستان دیر به علت صاعقه آسیب جدی دید و زنی حدود ۷۰ ساله از اهالی روستا‌ی «چهاروستایی» بخش ریگ شهرستان گناوه که برای تهیه نمک به کوه های اطراف روستای «مال محمود» رفته بود به علت طغیان رودخانه در این روستا، در حال عبور از رودخانه گرفتار سیل شد و جسدش ساعت ها بعد پیدا شد. این حادثه شنبه ۸ امرداد رخ داد.
اما ورود و خروج «مونسون» به استان، به جز این خسارت های جانی، خسارت های مالی نیز به راه و آب و برق و نخلستان های بوشهر وارد شد؛ خسارت هایی که با مسدود شدن راه ها و ریزش کوه نیز همراه بود.
ارتباط تلفنی ثابت، همراه و اینترنت شهرستان دیلم به علت قطع فیبر نوری در مسیر این شهرستان به علت سیلاب، به مدت حدود ۸ ساعت مختل شد. ریزش کوه و آبگرفتگی، چند محور ارتباطی را در استان بوشهر بست. محور کمربندی شهر برازجان روبروی میدان میوه و تره بار، محورهای براجان - دالکی محدوده روستای راهدار و کاکی – خورموج به علت آبگرفتگی چند ساعتی بسته شد. راه دسترسی به روستای کردلان دشتی و محور روستای تل‌تل - بقعه گناوه مسدود شد و مسیر اهرم - فراشبند که بر اثر بارندگی و ریزش کوه در حد فاصل شهر مرکز این شهرستان تا شهر کلمه از روز شنبه هشتم امرداد بسته شده بود، بالاخره سه شنبه ۱۱ امرداد، بازگشایی شد و طبق برآورد اولیه، خسارت سامانه مونسون به راه‌ها و پل های استان بوشهر بیش از ۲۳ میلیارد و ۶۵۰ میلیون تومان اعلام شد. 
در برآورد اولیه شهرستان دشتستان با ۱۱میلیارد و ۶۵۰ میلیون تومان، تنگستان با هفت میلیارد ۵۰۰ میلیون تومان و دشتی با ۴ میلیارد تومان بیشترین خسارت را در حوزه راه ها، ابنیه فنی و پل ها دیدند. در بین محورهای ارتباطی استان بوشهر نیز محور فرعی برازجان به کلمه در شهرستان دشتستان با حدود هفت میلیارد تومان بیشترین خسارت را از سامانه بارشی مونسون و سیلاب متحمل شده است.
همچنین، طبق گفته مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان بوشهر، در جریان فعالیت سامانه مونسون در استان بوشهر، ۱۲۶ میلیارد ریال به تاسیسات برق این استان خسارت وارد شد. عمده تاسیسات خسارت دیده در مناطق جنوبی و مرکزی استان بوشهر است که خسارت شهرستان دشتستان نسبت به سایر مناطق استان خسارت بیشتری داشته است.
همچنین، ۲۷ میلیارد تومان خسارت به تاسیسات آبی استان بوشهر وارد شد که خسارت‌های وارد شده به تاسیسات و بناهای آبی در ۲ شهرستان تنگستان و دشتستان بیشتر و این خسارت ها به دلیل ورود گل و لای به تاسیسات آبی، تخریب دریجه‌ها و آسیب به جاده‌های دسترسی و کانال‌های آبیاری اتفاق افتاده است.
به گزارش «فکرشهر»، اگر چه روز چهارشنبه ۱۲ امرداد، معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان بوشهر گفت: میزان خسارت‌های وارده به نخیلات استان بوشهر مشخص نیست و در روزهای آینده بهتر مشخص خواهد شد، اما معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر روز سه شنبه گفت: سامانه بارشی موسوم به مونسون ۱۰۰ میلیارد ریال به بخش کشاورزی این استان خسارت وارد کرده است و بیشترین خسارت‌های ناشی از سامانه بارشی مونسون در استان بوشهر در شهرستان‌های دشتستان، تنگستان و دشتی رخ داده است و در صورت تدام شرایط کنونی و رطوبت بالا که موجب ترشیدگی محصول نخیلات می شود احتمال افزایش این خسارت تا هزار میلیارد ریال نیز وجود دارد.
در حالی که امداد رسانی و تخلیه آبگرفتگی از برخی منازل به ویژه در برازجان ادامه داشت، خبر رسید که احتمالا آب ورودی استان به دلیل بارندگی ها قطع و کم می شود. این خبر جمعه ۷ امرداد منتشر شد و بلافاصه هم خودش را نشان داد. آب ورودی از سمت کازرون، طبق معمول و به دلیل گل آلوده شدن تصفیه خانه «بوشیگان» قطع شد و ورودی آب شهرستان های دشتستان و بوشهر کم و قطع شد و آب ورودی به شهرستان گناوه هم به دلیل اختلال آبرسانی از سمت چهارمحل و بختیاری مختل و قطع شد و طبق گفته مسوولین، ۶۵ هزار مترمکعب آب تولیدی این استان به همین دلیل از مدار خارج شد و این روند تا شنبه ۱۵ امرداد و به مدت یک هفته ادامه داشت.
اما مونسون، علاوه بر مشکلاتی که ایجاد و خسارت هایی که وارد کرد، باعث آبگیری سازه ها و سدهای استان نیز شد؛ سد «اهرم» سرریز شد، ۹۸ درصد سازه‌های آبی شهرستان دشتی آبگیری شد و در کل، طبق اعلام مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان بوشهر، در سامانه بارشی مونسون، ۷۰ درصد سازه های آبخیزداری این استان آبگیری و حجم تقریبی استحصال آب به میزان ۲۵ میلیون مترمکعب انجام شد.
به گزارش «فکرشهر»، با وجود بی موقع بودن این باران و خسارت هایی که وارد کرد، اما، سودش بیش از زیانش به نظر می رسد و بیشتر مردم و برخی مسوولین را خوشحال کرده است تا جایی که استاندار بوشهر و فرماندار دشتستان، پس از بازدید از مناطق سیل زده برازجان و دشتستان، سجده شکر به جا آروند و نماز شکر خواندند.