فکرشهر - مصطفی منفرد: یکی از عواملی که سلامت رانندگان را به خطر می‌اندازد و باعث وارد کردن هزینه‌های زیادی به اتومبیل‌ها می‌شود سرعت گیرها و سرعت کاه‌های جاده‌ای اس؛ در استان‌هایی مثل فارس، اصفهان و خوزستان تعداد این عوامل تهدید کننده سلامت کم شده است و به جای آنها وسایل الکترونیکی نصب شده است. متاسفانه در جزیره خارک نه تنها تعداد آنها کاهش نیافته است بلکه در مواردی به صورت چند لایه نصب شده‌اند و آسیب‌های جسمانی مانند کمر دردهای مزمن و سایر بیمارهای عضلانی – اسکلتی و آسیب‌های مغزی و ستون فقرات برای رانندگان ایجاد کرده است.
لازم است که شورای ترافیک استان این موانع را یا استاندارد سازی و یا کلاً در جاده‌های درون شهری و برون شهری جمع آوری کند. شهروندان به ویژه راننده های تاکسی ها و خدماتی، امدادی از سرعت گیرها و سرعت کاه های غیر استاندارد در سطح جاده های اصلی و درون شهری رضایت ندارند؛ بهتر است این موانع یا استاندارد شوند و یا برچیده شوند. برای روشن شدن منافع و مضرات موانع جاده‌ای توضیح آنها لازم است.
سرعت گیر (Speed Bump )
سرعت گیر ابزاری برای کنترل سرعت وسایل نقلیه است. طبق استانداردهای موجود ارتفاع بلندترین نقطه یک سرعت گیر باید ۳ تا ۴ اینچ (۷ تا ۱۰ سانتی متر)، حداکثر طول آن ۱ فوت (۳۰ سانتی متر) وعرض آن به اندازه عرض محل نصب باشد. پارکینگ‌ها یا مراکز خرید به عنوان بهترین اماکن برای نصب سرعت گیر می‌باشد. نصب این وسیله در اماکن و معابری که محل رفت و آمد عمومی هستند مناسب نیست و معمولاً باعث ایجاد مشکل برای وسایل نقلیه می‌شود.
به طور کلی می‌توان گفت مهمترین عیب وارده به سرعتکاه توسط اکثر مخالفین تاثیر مثبت این ابزار در کند کردن سرویس دهی ارگانهای سرویس رسان مثل آتش نشانی یا آمبولانس است، به شکلی که موارد متعددی از فوت در اثر دیر رسیدن آتش نشانی و یا آمبولانس به دلیل وجود موانع فیزیکی کنترل سرعت مثل سرعتکاه گزارش شده‌اند.
موافقین سرعتکاه بر این عقیده‌اند که استفاده از این وسیله اثری مثبت دارد و در حل مشکل سرعت زیاد رانندگان که در برخی مواقع باعث آسیب رسیدن به شهروندان می‌شود موثر است.
ضوابط (بایدها و نبایدهای نصب)
قبل از هر چیز ذکر این نکته ضروری است که اصولاً نصب سرعت گیر و سرعتکاه به عنوان بخشی از طرح‌های موسوم به "آرام سازی ترافیک" استفاده می‌شود که در کشورهای توسعه یافته از این روش فقط در معابر محلی و یا در مقابل مدارس و مراکز آموزشی یا مراکز خاص مشابه استفاده می‌شود.
در ادامه به قوانین و مواردی که باید در هنگام نصب سرعتکاه در نظر گرفته شوند پرداخته می‌شود. بسیاری از این موارد در شهرهای پیشرفته دنیا به شرایط قانونی تبدیل شده که نصب سرعتکاه مستلزم احراز این شرایط است:
1- فقط خیابانها و مناطق مسکونی محلی مناسب برای نصب این ابزار هستند.
2- سرعتکاه تنها زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که ناکارآمدی و عملی نبودن ابزار دیگر کنترل سرعت (مثل تابلوها و علائم) مسجل شده باشد.
3- نصب این ابزار تنها در خیابانهای مسکونی که روزانه کمتر از ۲۵۰۰ و بیشتر از ۱۰۰۰ وسیله نقلیه از آنها عبور می‌کنند مجاز است.
4- نصب سرعتکاه در خیابانهایی که دارای یک (Lane یک قسمت از یک جاده وسیع) در هر جهت حرکت هستند و تابلوی محدودیت سرعت ۲۵ مایل بر ساعت (۴۰ کیلومتربر ساعت) دارند ممکن است. البته نوع تخت سرعتکاه که دارای طول بیشتر است می‌تواند در خیابانهایی با حداکثر سرعت مجاز ۳۲ مایل بر ساعت (۵۰ کیلومتربر ساعت) نیز نصب شود.
5- سرعت گیر و سرعتکاه نباید در معابر دارای شیب بیش از 8% در صد نصب شود.
6-سرعتکاه در خیابانی که به عنوان مسیر عبور کامیون/ کامیونت یا مسیر حمل ونقل عمومی شناخته می‌شود نصب نمی‌گردد.
7- نصب سرعتکاه در خیابانهایی که مسیر اولیه و اصلی رفت وآمد وسایل نقلیه اورژانسی هستند و بنابر تشخیص متخصصین باعث تاخیر غیر قابل قبول در سرویس دهی این وسایل می‌شوند ممنوع است.
8-نصب سرعتکاه در خیابانهایی که محل استقرار نیروهای پلیس، اورژانس ۱۱۵، آتش نشانی و دیگر موارد اورژانسی هستند ممنوع است.
9- به دلیل تامین امنیت، این ابزار در خیابانهایی که طبق تایید متخصصین از طول و عرض مناسب و دید کافی از فاصله دور برخوردار نباشد و همچنین دارای پیچ و خم زیاد و شیب نامناسب باشند نصب نمی‌شود.
10- سرعتکاه ها برای نصب نیاز به موافقت کتبی 100% صاحبین املاک (1 رای به ازای هر مالک) و 67% ساکنین (1 رای به ازای هر واحد مسکونی) خیابان محل نصب دارند.
11- علائم هشدار دهنده که به راننده وجود سرعتکاه و همچنین سرعت عبور از آنها را اعلام کند باید در فاصله مناسب قبل از شروع یک سری سرعتکاه نصب شوند. رانندگان بایستی از فاصله مناسب این موانع را ببیند.
تابلوهای نامنظم راهنمایی رانندگی
مسله ای در خصوص تابلوهای راهنمایی و رانندگی موجود در جزیره خارک و مشکلات پیرامون آن اسباب نگرانی شهروندان و نا ایمن بودن برخی از تقاطع ها و جاده ها رو به همراه داشته که با توجه به پیگیری های مکرر از سوی شهروندان به مرکز راهنمایی و رانندگی استان منتقل کردن آن به مسولین شهرداری همچنان آن اشکالات به قوت خود باقیست که لازم است مسولین شهرداری و راهنمایی رانندگی به این مهم توجه کنند و به دلیل حساسیت موضوع پیگیری جدی تری داشته باشند.
تابلوهای معابر شهری بخشی از مبلمان شهری هستند که نظام بخشی به آنها تأثیر بسزایی در زیباسازی، بهبود وضعیت شناسایی معابر و دسترسی سریع مردم به نقاط و مقصد مورد نظرشان دارد در ذیل به برخی از مشکلات تابلوهای راهنمایی و رانندگی جزیره خارک اشاره خواهم کرد.
وجود علائم راهنمایی و رانندگی متناقض، جانمایی نادرست تابلوها در نقاط کور، آسیب‌های ظاهری مانند زنگ‌زدگی، شکستگی یا رنگ‌پریدگی تابلوها، نامتناسب بودن رنگ و اندازه متن تابلوهای نام معبر و ناخوانا شدن تابلو، نبود پیوستگی میان تابلوهای مسیریابی و تفاوت در ظاهر یک نوع تابلو، دو زبانه نبودن بسیاری از تابلوهای نام معابر و هدایت مسیر از مشکلات تابلوهای راهنمایی و رانندگی جزیره خارک هستد.
نتیجه گیری
با مطالعه موارد بالا به راحتی می‌توان نتیجه گرفت که در شهر جزیره خارک و سرعتکاه ها طبق استانداردهای کشوری و جهانی صورت نمی‌گیرد. نصب این ابزار نه تنها در بسیاری از اماکن و معابر ضرورت ندارد بلکه گاها باعث ایجاد مشکل برای شهروندان، ساکنین، شهرداری و همچنین سایر ارگانهای خدمت رسان می‌گردد. این در حالی است که حتی در شهرهای پیشرفته دنیا که این استانداردها رعایت می‌شوند، باز هم مخالفین زیادی در مقابل سرعت گیر و سرعتکاه وجود دارند.
نتیجه دیگر اینکه، غیر از محل و شرایط نصب، در کشور و استان خود سرعت گیرها و سرعتکاه ها هم از لحاظ مواد تشکیل دهنده، ابعاد و... نیز به صورت استاندارد ساخته نمی‌شوند که این مساله در بسیاری موارد خود به تنهایی این ابزار را به ابزاری نا مفید تبدیل می‌کند.
به نظر می‌رسد پایبندی به قوانین کشوری، رعایت حقوق شهروندی توسط نهادهای حکومتی مانند شورای ترافیک و شهرداریها، فراهم کردن تجهیزات الکترونیکی و علایم و تابلوهای هشداردهنده موانع سرعت گیر و سرعت کاه در فواصل مشخص، رعایت قوانین رانندگی توسط رانندگان، حذف سرعت گیرها و سرعتکاه های غیر مجاز، تفکیک وظایف ماموران راهنمایی و رانندگی از سایر واحدهای پلیس و پرداختن به کار اختصاصی خود و .. می‌تواند راه‌های جدیدی را برای حل معضل سرعت گیر و سرعت کاه و تامین سلامت مردم و حذف هزینه‌های غیر ضروری آسیب‌های وارده بر وسایل نقلیه در کشور و استان باشد.
