رئیس دولت یازدهم که با شعار برداشتن دیوار بی اعتمادی در سیاست خارجی و حل پرونده هستهای پای به عرصه انتخابات گذاشت، دوست دارد در پایان دو سالگی دولتش به این شعارها جامه عمل بپوشاند.
اساتید علوم سیاسی و روابط بینالملل در اولین گام تدریس سیاست خارجی به دانشجویان خود یک امر مهم را متذکر میشوند و آن هم تاثیر مستقیم سیاست داخلی بر سیاست خارجی است. این اساتید به دانشجویان خود میگویند وقتی قرار شد پای میز مذاکره بروید و بر سر منافع ملی کشورتان با دیگران مذاکره کنید، سعی کنید کوله بار شما در سیاست داخلی پر از آرامش، اطمینان و اعتماد باشد تا به واسطه آن بتوانید کوله بار سیاست خارجی خود را نیز پرکنید.
بر همین اساس و با مشاهده رفتار رئیس جمهور روحانی طی یک سال ونیم گذشته میشود فهمید که «شیخ دیپلمات» نیز این توصیه های دانشمندان علم سیاست را در دستور کار خود قرار داده است. رئیس دولت یازدهم که با شعار برداشتن دیوار بی اعتمادی در سیاست خارجی و حل پرونده هستهای پای به عرصه انتخابات گذاشت، دوست دارد در پایان دو سالگی دولتش به این شعارها جامه عمل بپوشاند. او میداند که حل پرونده هستهای ایران یعنی حل بسیاری از مشکلات اقتصادی ایران و به همین خاطر او دوست ندارد این فرصت طلایی را از دست بدهد. رئیس جمهور روحانی بر همین اساس و برای داشتن دست قدرتمند در مذاکرات هستهای سعی کرد در داخل مرزها سیاست تعامل با تمام گروهها و جریانهای سیاسی کشور را در دستور کار خود قرار دهد.
حسن روحانی دست دوستی خود را از همان روزهای ابتدایی به سمت تمام نهادهای تاثیرگذار ایران دراز کرد تا آنها را با خود در مسیری که ترسیم کرده است همراه کند. او از فراجناحی بودن سخن به میان آورد، مجلس را در راس امور دانست، از جایگاه ویژه مراجع و حوزههای علمیه در نزد دولت گفت و از سپاه نیز خواست که با دولت همراه باشند. رئیس جمهور به دنبال تشکیل ید واحدی برای مذاکرات هستهای بود. همین رفتار روحانی باعث شد برخی دوستان دولت لب به گلایه بگشایند که چرا روحانی در برابر برخی تندروها یا حتی برخی رفتارهای نمایندگان مجلس کوتاه میآید؟
این سوالها از دولت روحانی یک پاسخ دارد و آن هم اینکه اولویت اصلی روحانی حل پرونده هستهای و مشکلات اقتصادی مردم است و به همین خاطر نمیتواند شرایط کشور را به گونهای رقم بزند که هدف اصلی دولتش به خطر بیفتد. قطعا پنجه در پنجه شدن با رقبای سیاسی میتواند حواس و تمرکز دولت را پرونده هستهای به دعواهای سیاسی کشور بکشاند که میتواند ضربه سختی به مذاکرات هستهای وارد کند.
برای پی بردن به آرامش سیاسی در داخل یک کشور در هنگام گفتوگوهای دیپلماتیک میتوانید به اوضاع اوباما قبل و بعد از در اختیار گرفتن اکثریت کنگره توسط جمهوری خواهان نگاهی کنید. در مذاکرات ژنو، اوباما با دستی باز پای به میز مذاکره گذاشته بود و حرفی از راضی کردن هیچ کس نمیزد اما در وین او مجبور شد در تمام زمان مذاکره از راضی کردن کنگره در صورت توافق با ایران سخن به میان بیاورد و از این نگران باشد که رقبای جمهوری خواهش در مسیر موفقیت احتمالی او در سیاست خارجی در قبال ایران سنگ اندازی کنند.
روحانی با یک تصمیم درست سیاست خارجی را با سیاست داخلی پیوند زد تا بتواند پروند هستهای ایران را به سرانجام برساند. قطعا رسیدن به توافق بزرگ با 1+5 میتواند ناقوس تغییرات در سیاست داخلی ایران را به صدا در بیاورد. این رفتار روحانی یادآور سکانسی از فیلم « پل چوبی» است که در آن مهران مدیری در نقش«صبوحی» در پاسخ به سوال یکی از دانشجویان سابق خود در مورد حس استاد، پس از لمس بدن شیر گفت:« فهمیدم که قدرت شیر توی عضلاتش نیست...توی وجودشه...وقتی میخواد چیزی رو بدست بیاره، با تمام وجود بلند میشه، با تمام وجود دنبالش میکنه، و با تمام وجود بدستش میاره...»روحانی نیز دقیقا از این همین روش برای به دست آوردن اهداف خود استفاده میکند. روحانی با «استراتژی حمله شیر» و با استفاده از تمام ظرفیت های کشور به پای میز مذاکره رفته است. استراتژی که میتواند نام او را به عنوان یک دیپلمات کارکشته و رئیس جمهور ایران در جهان جاودانه کند.
*ابتکار