فکرشهر ـ نرگس محمدزاده فرد: مانند همه سال هایی که در ذهن مردم دشتستان مانده، این بار هم باران بارید؛ مدت کم بارش و حجم زیاد، باران را به سیلاب تبدیل کرد؛ آب ها به پایین‌دست رسیدند و هر چه را بر سر راه خود داشتند، شستند؛ برخی را بردند و بسیاری از آنچه را بود، زیر خود مدفون کردند و دشتستان بار دیگر سیل زده شد؛ و این بار تنها برازجان نبود، تعداد زیادی از خانه ها و مغازه ها در وحدتیه نیز به زیر آب فرو رفتند؛ خودروها، در آب شناور شدند و خسارت ها دیدند؛ روستاهای زیادی در میان گل و لای غرق شدند؛ راه ها مسدود شدند؛ نخلستان ها و مزارع کشاورزی بسیاری آسیب دیدند؛ رودخانه های فصلی سرریز کردند؛ کوه های دشتستان ریزش؛ و چند خانوار نیز داغدار شدند.
به گزارش «فکرشهر»، هر سال در دشتستان این وضعیت تکرار می شود؛ اگر باران نبارد که بی آبی تابستان بعد بحران می آفریند و اگر ببارد هم سیلاب به بحرانی تبدیل می شود که مدیریتش خود بحرانی دیگر است و شرحش «مثنوی هفتاد من کاغذ» می طلبد. اما این حکایت نه فقط در هنگام بحران که پس از آن نیز ادامه دارد؛ همان طور که تا امروز و یک هفته پس از این سیلاب، هنوز آمار دقیقی از میزان خسارت ها در استان و به ویژه دشتستان اعلام نشده و نیروهای جهادی و شهرداری ها، همچنان در حال دفع آب ها، پاکسازی شهرها و روستاها و حذف گل و لای هایی هستند که سیلاب با خود آورده بود؛ و وعده های مسوولین کشوری، استانی و شهرستانی نیز در حجم عظیم بازدیدها، گم شده و هنوز خبری از عملی شدنشان نیست.
بارانی که سیل شد
اما این بار، باران، شنبه شب ـ 15 آذرماه ـ با رعدو برق و باد آغاز شد و تا ظهر یک شنبه ـ 16 آذرماه ـ با تگرگ های گاه و بی گاه ادامه یافت؛ اما حجم بیشتر بارش ها در دو ساعت صبح روز یکشنبه بود و در نقاط مختلفی از استان بوشهر به غیر از جنوب استان، بارید؛ هر چند حجم این بارش ها در زمان کم، در دشتستان بیشترین بود و این شهرستان را رکورددار بارش های این سامانه کرد. طبق اعلام هواشناسی استان بوشهر، بیشترین باران تا ساعت 12:30 ظهر روز یکشنبه در شبانکاره شهرستان دشتستان با 160 میلیمتر، وحدتیه با 155 میلیمتر، برازجان با 114.7 میلیمتر و آبپخش با 110 میلیمتر ثبت شد؛ همچنین، خارگ، گناوه، دیلم و بندر امام حسن نیز به ترتیب با 101، 90، 51 و 30 میلیمتر، شاهد بیشترین میزان بارش بودند و در جم، بوشهر و دیر نیز به ترتیب 20، 12 و 8 میلیمتر باران بارید. کم تر از این میزان بارش هم کافی بود تا معابر و خیابان های دشتستان دچار آب گرفتگی شود و راه ها بند بیاید و این حجم بارش نه تنها راه ارتباطی خوزستان و بوشهر را قطع کرد و ریزش کوه راه برازجان به کنارتخته استان فارس را بست، که بسیاری از راه های درون استان به ویژه در شهرستان دشتستان و مسیرهای ارتباطی در دیلم و گناوه با برازجان و بوشهر نیز تا روزها مسدود بود به نحوی که برخی راه های ارتباطی 5 روز پس از باران بازگشایی شدند.
خسارت های وارده چقدر است؟
اما در کنار این راه های ارتباطی مسدود شده، خسارت های بسیاری نیز به مردم وارد شد؛ خانه ها و مغازه ها زیر آب و گل و لای رفت و در برخی مناطق، تا سقف ها را گرفت و محصولات کشاورزی و حتی نخل ها، از ریشه کنده شد؛ و حتی برخی مسکن، زمین کشاورزی و دام خود را به صورت صد درصد از دست دادند، اما هنوز آمار دقیقی از میزان کلی خسارت ها اعلام نشده است. تنها در برخی بخش ها به صورت مجزا در این باره اخباری به نقل از مسوولین اعلام شده است.
محمدتقی منوچهری ـ رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر ـ از وارد شدن بیش از 500 میلیارد ریال خسارت به کشاورزی استان در سیل اخیر خبر داده است و گفته است که «در این سیلاب هزار و 400 هکتار از کشتزارهای گندم دیم و آبی، هزار و 50 هکتار از مزارع سبزی، صیفی و جالیز، 732 هکتار باغ و 120 هزار مترمربع از ادوات گلخانه‌های استان بوشهر خسارت دید. همچنین در این حادثه 218 رأس دام سبک و سنگین تلف شدند و سه هزار و 400 مترمربع از دامداری‌های روستایی استان بوشهر از بین رفت».
عبدالحمید حمزه پور ـ مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان بوشهر ـ نیز، گفت: سیلاب 16 آذرماه هشت میلیارد تومان به تاسیسات آبرسانی این استان خسارت وارد کرده‌است و در سیل اخیر، تاسیسات و تجهیزات خطوط انتقال و ایستگاه پمپاژ آب این استان دچار خسارت شد و بیش از 800 متر از لوله‌های خط انتقال را آب برد. وی تخریب سازه‌های حفاظتی و جاده‌های دسترسی به تاسیسات آبرسانی، توقف فعالیت پمپاژ آب و تجهیزات تاسیسات آبرسانی را از دیگر خسارت‌های وارده به این بخش عنوان کرد.
حمید حیدری بریدی ـ مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان بوشهر ـ نیز گفت: سیلاب، 25 میلیارد و 800 میلیون تومان به بخش عمران روستایی این استان خسارت وارد کرده است.
عزیزاله مهدیان ـ معاون بازسازی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ـ نیز در دیدار با نماینده ولی فقیه در استان بوشهر، گفت: یکهزار و 570 واحد مسکونی استان بوشهر بر اثر سیلاب آسیب و خسارت دید و شهرستان‌های دشستان، گناوه و دیلم، بیشترین آسیب و خسارت ناشی از سیل را متحمل شدند. وی ادامه داد: بیشترین خسارت در شهرستان دشتستان در شهر وحدتیه است که براثر طغیان رودخانه فصلی رخ داد و با توجه به اینکه تعداد زیادی از واحدهای مسکونی در حریم رودخانه‌ها احداث شده‌اند، آسیب دیدند. براساس ارزیابی‌ها شمار واحدهای مسکونی تخریبی براثر سیل که باید دوباره احداث شود 650 واحد، تعمیری‌ها 920 واحد است و به یکهزار و 700 خانوار نیز باید کمک معیشتی شود.
معاون بازسازی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی اضافه کرد: با توجه به آنکه میزان خسارت‌ها به واحدها جدی است به نظر می‌رسد تسهیلاتی که پیش تر تصویب شده و هم اکنون ملاک‌عمل برای پرداخت است، کفاف بازسازی‌ها و تعمیر واحدهای آسیب دیده را نخواهد کرد و پیشنهاد افزایش تسهیلات از سوی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی به هیات دولت ارایه شده‌است.
بازدیدها و وعده ها
اما بلافاصله پس از وقوع سیلاب، گروه های امدادی و نجات وگروه های جهادی و مردمی به خیابان ها آمدند و مسوولین مختلف وعده های جبران خسارت دادند و برای بازدید از مناطق سیل زده، نام نویسی کردند.
معاون عمرانی استانداری بوشهر، عصر روز 16 آذر، به «فکرشهر» گفت که به بخشداران دشتستان دستور داده در تمام 24 ساعت شبانه روز آماده خدمت رسانی به سیل زدگان شهرستان باشند و وسایل گرمایشی و امکانات مورد نیاز مردم را فراهم کنند. مهرداد ستوده اضافه کرد که «هلال احمر را موظف کرده ام با همکاری و هدایت بخشداران شهرستان دشتستان، همه روستاهای آسیب دیده از سیل را مورد بازدید قرار داده و وسایل مورد نیاز خانوارهای آسیب دیده از سیل، از جمله وسایل گرمایشی، البسه، پتو و چادر برای این خانوارها فراهم شود».
ساعاتی بعد از این نیز معاون اول رییس جمهور ـ اسحاق جهانگیری ـ در تماس تلفنی با استاندار بوشهر ضمن دریافت گزارشی از آخرین وضعیت وقوع سیل، بر لزوم انجام اقدامات عاجل و فوری برای رفع آبگرفتگی معابر و جلوگیری از آسیب به منازل مسکونی و زیرساخت های استان تاکید کرد و بسیج همه امکانات برای کمک به سیل زدگان را خواستار شد. وی همچنین با تاکید بر اینکه باید گزارشی کارشناسی از علل وقوع آبگرفتگی معابر و منازل مسکونی مردم تهیه شود، افزود: تکرار این اتفاقات مردم را آزرده خاطر کرده که لازم است برای پیشگیری از تکرار این آبگرفتگی‌ها، نسبت به بررسی دقیق و کارشناسی علل اصلی آبگرفتگی اقدام و برای رفع نواقص و کاستی‌ها با فوریت برنامه ریزی شود. جهانگیری ضمن ابراز همدردی با مردم سیل زده و ساکنین منازلی که دچار آبگرفتگی و آسیب شده اند، از استاندار بوشهر خواست در اسرع وقت برآوردی دقیق از میزان خسارات تهیه و گزارش آن را ارائه دهند.
در حالی که روز دوشنبه ـ 17 آذرماه ـ اسماعیل نجار ـ رییس سازمان مدیریت بحران کشور ـ در جمع خبرنگاران از ارائه درخواست افزایش رقم وام‌های معیشتی و جبران خسارت سیل زدگان به دولت خبر می داد؛ معاون بنیاد مسکن درباره پرداخت تسهیلات و کمک های بلاعوض به سیل زدگان وحدتیه می گفت و مسوولین محلی مناطق سیل زده، مسوولین استانی از جمله آیت اله صفایی بوشهری ـ نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه بوشهرـ عبدالکریم گراوند ـ استاندار بوشهر ـ مهرداد ستوده ـ معاون عمرانی استانداری ـ و مسوولین شهرستانی از جمله فتح اله نوروزی ـ فرماندار دشتستان ـ حجت الاسلام حسن مصلح ـ امام جمعه برازجان ـ ابراهیم رضایی ـ نماینده مردم دشتستان در مجلس شورای اسلامی ـ سرهنگ فرهاد آراوند ـ فرماندهی انتظامی دشتستان ـ و برخی دیگر را همراهی می کردند.
در همین حال که مسوولین در حال رصد آسیب ها بودند، نماینده مردم دشتستان در مجلس می گفت که «پیشگیری از بحران سیل دشتستان خوب نبوده» و از دولت می خواست که «با قید فوریت برای رسیدگی به سیل‌زدگان دشتستان وارد عمل شود» و «اولویت خرید اقلام برای سیل‌زدگان شهر وحدتیه از مغازه‌های آسیب‌دیده همین شهر باشد»، نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه بوشهر گفت: با هدف سرعت بخشی در ارائه خدمات به آسیب دیدگان ناشی از سیل، قرارگاه مردمی بحران با حضور بنیاد مسکن، بنیاد مستضعفان، بنیاد علوی، سپاه و بسج در استان تشکیل شده است. آیت اله صفایی بوشهری در نامه‌ای به رئیس ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره)، مشارکت ستاد اجرایی فرمان امام در بازسازی و جبران خسارات مالی ناشی از سیل در این استان را خواستار شد. وی در بخشی از این نامه نوشت: «به جهت وقوع سیل در استان بوشهر به ویژه منطقه دشتستان و ورود خسارات و آسیب‌های گوناگون مردمی و زیرساخت‌های شهری و روستایی تقاضا می‌شود در عرصه بازسازی و تأمین کالاهای زندگی و جبران خسارات مالی مردمی عنایت کرده و تخصیص اعتبارات لازم حسب کارشناسی‌های میدانی و معتبر در امر یاری مردم عزیز مساعدت‌های لازم مبذول فرمایید».
روز پنج شنبه ـ 20 آذرماه ـ نیز، پرویز فتاح ـ رئیس بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی ـ نیز گفت: به‌دنبال بارندگی‌های اخیر جنوب و جنوب‌غرب کشور که موجب آبگرفتگی در برخی شهرها و روستاهای این مناطق شد، رصد‌هایی در استان‌های خوزستان و بوشهر برای تعیین خسارت‌ها به منازل مسکونی انجام شد و پیرو آن مذاکراتی با مسئولان استانی شد و نیز مذاکراتی با سردار سلامی فرمانده‌کل سپاه پاسداران داشتم که بر همین اساس مقرر شد بنیاد مستضعفان با قید فوریت، برای کمک به آسیب‌دیدگان این سیل و آبگرفتگی وارد میدان شود.
او اضافه کرد: با توجه به برآورد‌های انجام‌شده از میزان خسارت به منازل مسکونی، تصمیم گرفته شد تا بنیاد مستضعفان مبلغ 40 میلیارد تومان را برای جبران خسارت و تأمین لوازم خانگی آسیب‌دیده در مناطق گرفتار آبگرفتگی در این دو استان اختصاص دهد. در این تصمیم، بنیاد مستضعفان 30 میلیارد تومان را برای دو منطقه بندر امام و بندر ماهشهر و روستاهای اطراف در استان خوزستان در نظر گرفته است و 10 میلیارد تومان نیز برای جبران خسارت منازل آسیب‌دیده در استان بوشهر اختصاص داده می‌شود.
رئیس بنیاد مستضعفان با بیان اینکه، مسئولان استانی و بنیاد مسکن، وظیفه شناسایی منازل آسیب‌دیده را بر عهده داشته‌اند گفت: بنیاد مستضعفان، اعتبار مورد نیاز برای جبران خسارت و تأمین لوازم خانگی آسیب‌دیده در این آبگرفتگی را عهده‌دار شده و بر اساس آمار بنیاد مسکن، حدود 3 هزار منزل در استان خوزستان و 700 منزل مسکونی در استان بوشهر خسارت‌هایی دیده‌اند که بنیاد مستضعفان، هزینه جبران این خسارت‌ها را بر عهده گرفت. بنیاد مستضعفان علاوه بر اعتبار تخصیص داده‌شده برای جبران خسارت و تأمین لوازم خانگی، تمامی سیمان مورد نیاز برای بازسازی مناطق سیل‌زده استان‌های خوزستان و بوشهر را به صورت رایگان تأمین می‌کند و با توجه به اعلام نیاز بنیاد مسکن، این سیمان را در اختیار بنیاد مسکن انقلاب اسلامی قرار می‌دهد.
در این روز، استاندار بوشهر نیز گفت: هیات دولت در جلسه روز چهارشنبه خود کمک به سیل زدگان این استان را تصویب کرد و در این ارتباط، تشکیل سریع پرونده‌ها توسط دستگاه‌های مربوطه برای پرداخت کمک‌ها و جبران خسارت‌ها ضروری است. همچنین 10 میلیارد تومان توسط بنیاد مستضعفان کشور برای تامین لوازم خانگی برای مردم سیل زده اختصاص یافته، علاوه بر این، 40 میلیارد تومان اعتبار نیز از سوی سازمان جنگل‌ها و آبخیزداری برای اجرای طرح‌های آبخیزداری در مناطق سیل زده استان بوشهر اختصاص یافته‌است.
2 زن، قربانی سیلاب در دشتستان
با وجود این بازدیدها و وعده های داده شده، اکنون که یک هفته از سیل استان بوشهر می گذرد، هنوز هیچ یک از وعده های گفته شده عملی نشده و حتی خسارت دقیق نیز آن طور که اسماعیل نجار در نشست خبری اطلاع داد، برآورد نشده است و این وعده ها، نه جای خسارت های مالی را می گیرد و نه خسارت جانی و روحی وارد شده، به ویژه به خانوده 2 زن فوت شده در این سیل را جبران می کند؛ دو زن 34 و 35 ساله که یکی در رودخانه فصلی حاشیه برازجان سقوط کرد و غرق شد و دیگری در اثر ریزش کوه در روستای «سوک» بخش ارم دشتستان، فوت کرد.
به گزارش «فکرشهر»، برخی می گویند علت همه این ها، عدم لایروبی دره ها است و برخی دیگر هم نبودن سدهای کافی!! را مسوول می دانند و هیچ کس هم مردمی که در حاشیه دره ها و مسیر مسیل ها و رودخانه های فصلی منزل ساخته یا با پسماندهای ساختمانی و سنگ و گچ و سیمان و انواع زباله ها - از تنه نخل و کنده درخت تا پوشاک و خوراک - دره را پر کرده اند و این سرانجام را برای خود و همشهریانشان رقم زده اند، مقصر نمی داند و البته این گزارش هم جای پرداختن به این موضوع نیست و آنچه مهم است، واقعه ای است که رخ داده و آن چه مهم تر است، قول هایی است که باید عمل شوند و مردمی که منتظرند شاید کمی از دردها و آلامشان کاسته شود.
