محسن شریفیان؛ نام آور موسیقی

فکرشهر ـ جعفر حمیدی: با عشق دیدن، با عشق خندیدن، با غرور شنیدن و با شکوه سماع کردن. آیا موسیقی، می تواند شکوه شنیدن را شکوهمندتر سازد؟ نبوغ و تجلی اندیشه در هر سن و در هر موقعیتی امکان پذیر است. نوابغ بزرگ موسیقی در دنیا مثل «موزارت» در هشت سالگی ، «شوپن» در هشت سالگی، «هد شوبرت» در ده سالگی و «بتهوون» در هجده سالگی از نوابغ بزرگ موسیقی بوده اند.

در موسیقی حرف بسیار است که بیان همه ی آن ها ممکن نیست. این تنها انسان نیست که به موسیقی پرداخته یا از رقص به دلایلی دوری کرده، بلکه می توان گفت تمام افلاک عالم در حال حرکتند و حرکت افلاک صداهایی را ایجاد می کند اما گوش ما قادر به شنیدن صدای افلاک نیست. تمام پرندگان برای خود دارای آواز و صدا هستند، بلبل، قناری و بسیاری از پرندگان دیگر هیچکس هم آن ها را از خواندن منع نمی کند، بلکه تشویق هم می کنند.

بانگ گردش های چرخ است اینکه خلق          می سرایندش به تنبور و به حلق
ما همه اجزای عالم بوده ایم                 در بهشت آن لحن ها بشنوده ایم
پس غذای عاشقان آمد سماع          که در او باشد خیال اجتماع  (م ـ م ـ 4 ـ ب 723 به بعد)

صدای آب، باد، موج، برگ درختان، رودخانه، صدای رقص شعله و همه صداهایی که در طبیعت هستند، خود به نوعی موسیقی می باشند که همه را خداوند بزرگ آفریده است و بشر، آواز خواندن را از این مواهب الهی وام گرفته و برای دل خود، فرآورده های موسیقی را به هر شکل و به هر نام با ذوق خود پدید آورده است. حال اگر موسیقی به قول مولوی از بهشت آمده باشد، یا از بانگ گردش های چرخ باشد، کمال بی ذوقی است اگر از شنیدن آن لذت نبرند و شرح این مقوله و این ماجرا فرصتی طولانی و وقتی کافی می طلبد.

اما مساله ی نبوغ چیزی است که مربوط به یک یا دو دوره یا زمان خاص نیست. نبوغ ودیعه ای است الهی که خداوند بزرگ در وجود کسانی قرار داده و آن ها بر اساس این نبوغ که البته اگر از آن استفاده کنند، می توانند به شان و مقامی ارجمند دست یابند که سال ها و قرن ها پس از مرگ آن ها نیز در خاطره  و ذهن اهل هر زمان زنده و پویا باشند.

اگر ما لقب نابغه را به کسانی مثل محسن شریفیان ادا نماییم، جای دوری نرفته ایم، زیرا در طول تاریخ ثابت شده که نوابغ بزرگ، علاوه  بر هنر یا هنرها  یا دانش هایی که داشته اند، از نوعی بی باک و بی ترسی هم برخوردار بوده اند، مگر نوابغ سفی مثل جنگ افروزان، خانمان براندازان و دشمنان مردم که پیوسته در صدد آزار و اذیت و کشت و کشتار مردم بوده اند و از درون، دلشان پر از ترس بوده است.

محسن شریفیان، فرزند مراد شریفیان و برادرزاده ی زنده یاد محمد شریفیان، متولد 1354 در بوشهر و ساکن بوشهر است. تحصیلات ابتدایی و دبیرستان را در بوشهر گذرانده، تحصیلات دانشگاهی را با کارشناس علوم اجتماعی با گرایش پژوهشگری در دانشگاه پیام نور بوشهر طی کرده و کارشناس ارشد موسیقی است.

محسن، موسیقی دان، آهنگساز، موسیقی شناس، پژوهشگر، نویسنده و متخصص سازهای بادی به ویژه نی انبان، نی جفتی و فلوت  است. در کار بازیگری  تئاتر و اجرای آواز نیز فعالیت بسیار داشته و دارد. او نماد و معرف موسیقی بوشهر در بسیاری از کشورهای دنیا نیز می باشد که تاکنون در بیشتر از بیست کشور همراه با گروه لیان اجرای موسیقی نموده است. او نیز از سن هفده سالگی یعنی از سال 1371، فراگیری موسیقی را آغاز کرد و از همان زمان علاوه بر فراگیری، به مطالعه و تحقیق پرداخت.

در سال های دهه هفتاد، گروه موسیقی «مروارید لیان» را تاسیس کرد و دیری نگذشت که نام گروه را به «لیان» تغییر داد. همراهان گروه لیان همگی تحصیل کرده و دانشگاه رفته می باشند، زیرا او معتقد است که بالا بودن سطح دانش افراد گروه، برای مخاطبان آن ها قابل توجه تر خواهد بود.

در جای دیگر نیز گفته ام که شریفیان یک متفکر موسیقی است که تا امروز به دو نکته توجه داشته است؛ یکی ارائه اندیشه های جامعه شناسانه خویش در مورد هنر و موسیقی، دوم معرفی و شناساندن موسیقی بوشهرو استان بوشهر به ایران و دنیا. تا کنون در کشورهای آمریکا (ایالت های واشنگتن، ویرجینیا، فیلادلفیا، نیویورک)، چین، مالزی، روسیه، یونان، بلاروس، آلمان، ترکیه، سوئد، نروژ، کویت، بحرین، قطر، امارات، عمان، الجزایر، سنگاپور و در نوروز 1395 در روسیه (مسکو) و ژاپن (توکیو)، همراه گروه لیان، اجرای موسیقی بوشهر داشته است. جالب اینجاست که در تمام این کشورها، گروه موسیقی لیان، با احترام و استقبال بسیار روبه رو شده است.

محسن شریفیان علاوه بر کار موسیقی، همیشه به مطالعه و تحقیق و نوشتن مشغول است. تاکنون مقالات متعدد در مطبوعات محلی و کشوری منتشر ساخته و بیش از هفت کتاب و چندین آلبوم موسیقی را انتشار داده است.

کتاب هایی که در سال های اخیر از شریفیان منتشر شده عبارتند از:
1-    اهل زمین، موسیقی و اوهام جزیره خارگ 1381
2-    سازشناسی استان بوشهر 1382
3-    اهل ساز
4-    اهل ماتم
5-    تاریخ موسیقی بوشهر در دوران باستان
6-    تاریخ موسیقی بوشهر پس از اسلام
7-    دلیران خاموش ( درباره دلیران تنگستان)
8-    چندین آلبوموسیقی و ... 

محسن شریفیان آثار متعدد نوشتاری و موسیقیایی دیگر نیز آماده انتشار دارد. با این توصیفات، شایسته است که او را یک نابغه موسیقی بدانیم و در اینجا  ضروری می نماید که توضیح مختصری درباره ساز نی انبان از کتاب «مقدمه ای بر نی انبان»، اثر آقای محمود حیدریه، موسیقیدان دیگر بوشهری در اینجا بیان گردد: «پس از انقلاب اسلامی به دلیل مسایل مذهبی، موسیقی تقریبا از جامعه حذف گردید. تا اینکه در سال 1366 دولت اجازه یافت که موسیقی مقامی ایران را به صورت جشنواره برگزار کند که در این میان نواختن ساز نی انبان نیز بخشی از برنامه های این جشنواره شد».1

ناله سرنا و تهدید دهل       چیزکی باشد از آن ناقور کل  (مثنوی ـ 4 ـ 743).
و منظور از ناقور کل در کلام مولوی، حق است، خداست که همه حقیقت ها و نعمت ها و هنرها، بدو باز می گردد. در آغاز موسیقی قبیله ای و محلی بوده است در میان ساکنان و قبایل اولیه زمین. موسیقی محلی شادمند و دل انگیز است و قطعا دل ها و خیال ها را به سوی ماوراالطبیعه و متافیزیک می برد و پرواز روح را به آستان حق، آسان و سبک می ساز.

شانزدهم فروردین 1395 ـ تهران
1.حیدریه، محمود ـ مقدمه ای بر نی انبان  بوشهر ـ نشر ستاره جنوب ـ 1385 ـ ص 43.