اگر ما او را فراموش کرده ایم، او ما را رها نکرده است! / گفت و گو با معتادی که 6 سال است، ترک کرده و پاک است

فکرشهر ـ الهام راسخی: زمانی فکر می کردم که اعتیاد فقط مربوط به سریال های تلوزیونی با تیپ های خاص است، اما کمی که بزرگ تر شدم دانستم که معتادان، تنها قاچاقچیان با قیافه های ترسناک که اغلب همسرشان را آزار و اذیت می کنند، نیستند، بلکه وسعت اعتیاد به حدی شده که دیگر نه دکتر می شناسد و نه مهندس، نه به کارگر ساختمان رحم می کند نه دانشجو، نه فقیر می شناسد و نه پولدار، بلکه مثل خزه درلابه لای جامعه نفوذ کرده و دیگر کاری به طبقه اجتماعی فرد هم ندارد؛ موذیانه وارد می شود و فرد در هر جایگاه و شان و منزلتی باشد تا او را به قهقرا نکشد و روح و جسمش را از بین نبرد، رهایش نمی کند. 

شاید در نگاه اول، اعتیاد چه از منظر بیماری و چه جرم، به نظر شخصی می آید، اما وقتی بسیاری از بزه های اجتماعی و جرم و جنایت ها را ریشه یابی کنیم، در آخر طناب به گردن اعتیاد می افتد؛ یعنی فرد بدون این که بخواهد و تنها با داشتن اعتیاد، کم کم و یا به یکباره درگیر خلاف هایی می شود که حتی قبل از اعتیاد از وجود آن ها بی خبر بوده است. در ساده ترین شکل ممکن برای به دست آوردن موادش، دست به هرکاری می زند و در این میان جرم های زیادی را مرتکب شود که نه تنها دامن خودش، بلکه خانواده و جامعه را می گیرد و همه را به شکلی به قهقهرایی که در آن سرازیر می شود می کشاند. از همین جهت است که اعتیاد به عنوان پایه بیشتر جرم ها شناخته می شود، زیرا فردی که دزد است، فقط دزدی می کند، اما فرد معتاد، برای تامین مواد مخدرش، همسر آزاری می کند؛ کودک آزاری می کند؛ خرید و فروش مواد مخدر می کند؛ دزدی می کند؛ آدم ربایی می کند؛ زور گیری می کند؛ جعل اسناد می کند؛ مال خری می کند؛ آدم فروشی می کند؛ تن فروشی می کند؛ قتل می کند و...

تحقیقات در برخی از کشورها نشان می دهد که 80 درصد افرادی که به خاطر انواع جرم در زندان به سر می بردند، قبل از اعتیاد هیچگونه سوء سابقه ای نداشته اند. این نشان می دهد که از بین بردن اعتیاد در جامعه و پیشگیری از اعتیاد تا چه اندازه می تواند در کاهش جرم و بزه های اجتماعی نقش داشته و به داشتن جامعه ای سالم کمک کند. در واقع واکسینه شدن در برابر اعتیاد، پیشگیری از وقوع انواع جرم و بزه اجتماعی است. 

اما در حال حاضر و با وجود انواع و اقسام مواد مخدر صنعتی که عمدتا به صورت قرص و به راحتی آب خوردن در اختیار افراد قرار می گیرد و با توجه به آمارهایی که از کاهش سن مصرف مواد مخدر به گوش می رسد، باید رسما وارد جنگ با اعتیاد شد؛ چیزی که در عمل، زیر شرایط بد اقتصادی کشور به فراموشی سپرده شده است. نه از این جهت که دیگر کسی معتاد نمی شود، بلکه بلعکس، بیکاری و مشکلات اقتصادی بسیاری از جوانان را به سمت مصرف مواد مخدر می کشاند و در این میان گویی کسی حواسش نیست، زیرا دیگر نه خبری از کارهای فرهنگی است نه اقدامات عملی؛ به گونه ای که در میان انبوهی از خبرهای بد اقتصادی از جمله تحریم و افزایش قیمت سکه، دلار، مسکن و خودرو، گاهی هم خبری از کشف مقادیری مواد مخدر به گوش می رسد که این کشفیات نه از تعداد معتادان می کاهد نه از میزان مصرف و جرائم آن ها. علاوه بر این ها، اعتیاد نه تنها خودش بیماری است، که باعث سوق دادن فرد به سمت جرم می شود و یکی از راه های گسترش بیماری هایی از جمله ایدز و هپاتیت نیز به شمار می رود؛ بنابراین از هر جهت که به آن نگاه کنید، اهمیت مبارزه با این «غول هزارسر» را بیش از پیش افزایش می دهد و ما را وامی دارد که همچون دشمن خطرناکی که همه در برابرش بسیج می شوند و برای از بین بردنش جانشان را می گذارند، بایستیم و مثل خودش رفتار کنیم؛ یعنی همانطور که اعتیاد از ریشه جامعه شروع می کند و آسیب می زند، باید از همانجا جلویش را گرفت و اجازه نداد پیشروی کند. در این میان قطعا کارشناسان و صاحبان فن و کسانی که به صورت مستقیم با این غول روبرو بوده اند، بهترین گزینه هستند تا برای یک بار هم شده، از نظریات و تجربیات آن ها استفاده شود؛ همان گونه که برای کشف واکسنی، محققان راه های مختلفی را می روند و آزمایش های مختلفی را انجام می دهند تا بلاخره به نتیجه می رسند.

در حال حاضر به دنبال افزایش تعداد معتادان و مواد مخدر مصرفی، انواع کمپ های ترک اعتیاد، داروهای ترک، روانشناسان ترک اعتیاد و... هر روز بیشتر و بیشتر می شوند، اما در این آشفته بازار «انجمن معتادان گمنام (اِن اِی)» که متشکل از افرادی است که سابقه مصرف مواد داشته و ترک کرده اند، حلقه ی دوستی تشکیل می دهند و افرادی را که می خواهند ترک کنند یا به تازگی مصرف مواد را کنار گذاشته اند، صمیمانه در جمع خودشان می پذیرند؛ از روزها و احساس های بد زمان مصرف می گویند و با امیدوار کردن همدیگر به آینده به ترک همیشگی مصرف کنندگان کمک می کنند. نور امیدی در دل مصرف کنندگان به وجود می آید و کم کم با کمک دوستانی که تا مغز استخوان دردهای مشترک دارند، بزرگ تر شده و وجودش را پاک می کند. 

«اِن اِی»، متشکل از انسان های گمنامی است که بدون هیچ چشمداشتی برای پاکی افراد تلاش می کنند، زیرا خوب می دانند که نه تنها خودشان بلکه روح و جسم خانواده هایشان هم همراه مواد مخدری که فرد مصرف می کند، دود می شود و به هوا می رود. آرزوها، خاطره ها، عشق ها، دوستی ها، خواهری ها، برادری ها، پدری ها و حتی گاهی مادری ها. وقتی که خانواده را عذاب می دهند؛ وقتی که برای ترک به هیچ صراطی مستقیم نمی شوند؛ وقتی که حتی خودشان هم نمی دانند چرا و چگونه معتاد شده اند؛ وقتی که پول زور می گیرند تا موادشان را جور کنند؛ وقتی که شروع به بردن وسایل خانه می کنند؛ وقتی... این ها تمام وقت هایی است که افراد حاضر در «اِن اِی» به خوبی درک کرده اند، برای همین بهترین کسانی هستند که می توانند زمان ترک و پس از آن همراه فرد باشند، او را در جمع خود بپذیرند و مانند حلقه ای او را محافظت کنند تا دیگر سمت نابودی و اعتیاد نرود. 

انجمنی که یکی از جوانان عضو آن ـ که خودش با کمک «اِن اِی» اعتیاد را ترک کرده ـ در گفت و گو با «فکرشهر»، از تجربیاتش در این انجمن و تاثیرش بر خود می گوید:

فکرشهر: چند سال دارید؟
29 سال.

فکرشهر: از چه سنی شروع به مصرف مواد مخدر کردید؟
اولین مصرفم در سن 17 سالگی بود.

فکرشهر: اولین مواد مخدری که مصرف کردید، چه بود؟
حشیش.

فکرشهر: چه کسی به شما پیشنهاد مصرف داد؟
پیشنهاد مصرف از طرف یکی از دوستان همکلاسی ام بود.

فکرشهر: روزی که برای اولین بار مصرف کردید، فکر می کردید که معتاد شوید؟
نه؛ هرگز فکر نمی کردم که معتاد شوم.

فکرشهر: چرا وسوسه شدید که مواد مصرف کنید؟
از روی کنجکاوی و نداشتن آگاهی مصرف کردم.

فکرشهر: خانواده اتان چه تاثیری در اعتیاد شما به مواد مخدر داشتند؟
خانواده ام خیلی به من اعتماد داشتند و اصلا رفتارهای من را کنترل نمی کردند.

فکرشهر: چند سال معتاد بودید؟
هفت سال اعتیاد داشتم.

فکرشهر: چندبار ترک کردید؟
بیشتر از 10 بار ترک کردم.

فکرشهر: به چه شکل ترک می کردید؟
به کمپ های ترک اعتیاد مختلفی رفتم و یک بار هم در بیمارستان بستری شدم و زیر نظر روانشناس بودم.

فکرشهر: بالاخره چگونه ترک کردید؟
با کمک انجمن معتادان گمنام یا همان «اِن اِی».

فکرشهر: با انجمن معتادان گمنام از کی آشنا شدید؟
6 سال است که با «اِن اِی» آشنا شده ام و از همان موقع تا حالا پاک هستم.

فکرشهر: فضای انجمن چه جوری بود؟
فضای انجمن بسیار خوب بود. با آغوش باز از تازه واردها استقبال می کردند و فرد را تشویق می کردند که به حلقه آن ها بپیوندد.

فکرشهر: چه چیزی باعث جذب شما به انجمن شد؟
رفتار خوب خدمتگزاران و امید دادن افرادی که سابقه ترک مواد را برای بیش از چند سال داشتند، باعث جذب من به انجمن شد.

فکرشهر: در انجمن چکار می کردید؟
در انجمن از حال و احساس روزانه و مشارکت در مورد عجزها و ناراحتی های زمان مصرف صحبت می کردیم و سپاسگزاری از خداوند به خاطر یک روز پاک و یادآوری به خودمان که بیماری اعتیاد را دست کم نگیریم.

فکرشهر: انجمن معتادان گمنام چه نقشی در ترک شما داشت؟
در ترک من نقش 100 درصدی داشت. من بارها ترک کرده بودم، اما هیچوقت موفق نشدم و دوباره برمی گشتم، زیرا از بیماری خود هیچ گونه آگاهی نداشتم، فقط با کمک «اِن اِی» توانستم به صورت کامل ترک کنم.

فکرشهر: چه چیزی باعث ترک اعتیاد شما شد؟
خسته شدن از مواد مخدر، عجزهای بسیار زیاد از مصرف مواد مخدر، مثل از دست دادن کار، از بین رفتن جسم، فکر، پول، اعتماد و...

فکرشهر: الان چه احساسی دارید؟
خدا را شکر می کنم که با انجمن معتادان گمنام آشنا شدم و توانستم زندگی ام را از نو شروع کنم.

فکرشهر: چه حرفی برای آن هایی که تازه می خواهند ترک کنند، دارید؟
برای کسایی که می خواهند ترک کنند فقط می توانم بگویم، تنها راه خلاصی از مواد مخدر، «انجمن معتادان گمنام» است.

فکرشهر: کسی را هم تا حالا ترک داده اید؟ چند نفر؟
بله؛ پنج نفر البته با کمک دوستان.

فکرشهر: خانواده فرد معتاد بهتر است چه رفتاری داشته باشد تا فرد تصمیم به ترک بگیرد و مواد مخدر را کنار بگذارد؟
خانواده به چشم یک بیمار به او نگاه کنند. او را تشویق به ترک کنند و سرزنشش نکنند.

فکرشهر: به نظر شما خانواده پس از ترک فرد، بهتر است چه رفتاری داشته باشند تا فرد دوباره به سمت مواد برنگردد؟
خانواده پس از ترک فرد باید او را حمایت کند. زیاد به او سخت نگیرد و کاری نکند که فرد عصبانی شود. برای اینکه رفتار مناسب با فرد معتاد را یاد بگیرند به جلسات «نارانان» که مخصوص خانواده های فرد معتاد است، بروند.

فکرشهر: یک جمله از انجمن که در ذهنتان ماندگار شده است، برایمان بگویید.
این که ما مسؤل بیماری خود نیستیم، اما مسئول بهبودی خودمان که هستیم. ترک اعتیاد به تنهایی ممکن نیست و برای رهایی از مواد مخدر به انجمن معتادان گمنام بپیوندند.

فکرشهر: از وقتی که در اختیار ما گذاشتید، سپاسگزاریم.