فکرشهر: آب، نماد زایش و حیات که این روزها با بحرانی شدید دست و پنجه نرم می کند.
بحران آب، واژه ای آشنا که باعث درگیری ارکان مختلف جامعه شده است. ایران کشوری با اقلیم های گوناگون است و به همین دلیل میزان بارندگی در کل کشور به صورت یکسان صورت نمی پذیرد. سهم ایران از منابع آب شیرین با توجه به اینکه در حدود 1 درصد جمعیت جهان را دارد، 0/3 درصد است و ذخایر آب کشور به شدت وابسته به میزان بارندگی سالانه است. از میزان مصرف سالانه آب در ایران حدود 92 درصد صرف مصارف کشاورزی می شود و روند رو به رشد جمعیت و مصرف مواد غذایی، فشار گسترده بر منابع آب های زیرزمینی و سطحی وارد کرده است و این ساده ترین تعریفی است که می توان در شرایط کنونی برای بحران آب داشته باشیم؛ هر چند که منابع آلوده کننده آب های سطحی نظیر استفاده بی رویه از سموم کشاورزی و فاضلاب های صنعتی، باعث آلودگی و کاهش منابع آب های شیرین می شود.
در سال 1385، سد رئیسعلی دلواری در شهرستان دشتستان جهت تامین بخشی از آب شرب و آبیاری نخلستان های شهرستان افتتاح شد. بخش اعظمی از آب این سد صرف امور کشاورزی می شود اما در این امر چه میزان مدیریت صورت گرفته است؟ شیوه انتقال آب به صورت نادرست و در کانال های رو باز و با توجه به میزان گرمای هوا، باعث افزایش هدر رفت از طریق تبخیر آب می شود اما بیشترین میزان هدر رفت در بخش آبیاری صورت می پذیرد که از روشی کاملا منسوخ شده است. آبیاری به روش سنتی غرقابی که با نام آبیاری ثقلی هم در جهان شناخته می شود که نفوذ آب بر اساس نیرو ثقل صورت می گیرد که این شیوه علاوه بر میزان هدر رفت آب در زمان انتقال و تبخیر آن، باعث سله بستن خاک، از بین رفتن پشته ها و ایجاد موانع در عبور و مرور ماشین آلات کشاورزی نیز می شود.
راهکارهای پیشنهادی که جهت کاهش هدر رفت آب می شود، آبیاری قطره ای و در درجه دوم آبیاری نواری می باشد. ایجاد حوضچه های سر پوشیده ذخیره آب با توجه به میزان ظرفیت آب مصرفی جهت نگهداری و استفاده در سیستم آبیاری قطره ای و همچنین استفاده از لوله های صنعتی جهت انتقال آب به جای استفاده از کانال های رو باز می باشد.
صرفه جویی در این بخش باعث بهبود شرایط آب بخش خانگی می شود، هر چند که تصمیمات اتخاذ شده از جانب استانداری جهت بهبود شرایط حفر ده ها چاه زیرزمینی می باشد که این خود تصمیمی بر نابودی این منابع است.
امید است که با همت همگانی در صرفه جویی آب و مدیریت صحیح در بخش عرضه آب، زندگی همراه با آرامش را به جامعه خود هدیه دهیم.
*بسیج مهندسین عمران و معماری دشتستان
