فکرشهر: در یک پژوهش در خصوص نقش عوامل محیطی موثر بر جرائم شهر تهران، عنوان شد که روشنایی خیابان، فرسودگی بافت، تنوع کاربری و کیفیت معابر شهری می‌تواند بر میزان جرائم شهری موثر باشند.
به گزارش فکرشهر از ایسنا، برخی مکان‌های شهری به دلیل ساختار کالبدی خاص و همچنین ویژگی‌های اجتماعی-اقتصادی ساکنان آن، امکان و فرصت بیشتری برای وقوع جرم دارند. در مقابل برخی مکان‌ها، مانع و بازدارنده فرصت‌های مجرمانه هستند. به همین دلیل بزهکاران در انتخاب محل بزهکاری خود به دنبال کم‌خطرترین و مناسب‌ترین فرصت‌ها و شرایط مکانی برای ارتکاب عمل مجرمانه‌اند.
شهر تهران با فاصله قابل توجهی از دیگر شهرهای کشور، رشدی شتابان داشته و به دلیل شرایط خاص با ناهنجاری‌های اجتماعی زیادی مواجه است. میزان جرائم ارتکابی در بخش مرکزی شهر تهران که به طور تقریبی شامل منطقه 12 و بخشی از منطقه 11 شهرداری است، بسیار بیشتر از سایر مناطق شهری است.
بر همین اساس؛ پژوهشگران با انجام یک مطالعه عوامل محیطی موثر بر جرائم شهری را در محدوده میدان امام خمینی تهران بررسی کردند.
برای انجام این مطالعه و گردآوری داده‌های مورد نیاز، از اسناد و مدارک و همچنین مشاهده و برداشت‌های میدانی استفاده شد. همچنین برای تکمیل اطلاعات، با استفاده از پرسش‌نامه، نظرات 30 نفر از افراد خبره؛ شامل اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها در رشته مدیریت، برنامه‌ریزی و طراحی شهری، مدیران اجرایی حوزه‌های مختلف شهری، کارشناسان شهرسازی شهرداری منطقه 12 تهران و کارشناسان دفاتر نوسازی این منطقه مورد بررسی قرار گرفت. این بررسی در چهار حوزه کاربری زمین، حرکت و دسترسی، کالبدی و منظر شهری، انجام شد.
زیر معیارهای بررسی شده در حوزه «نظام کاربری زمین» شامل وضعیت کاربری اراضی، زمان فعالیت کاربری، کاربری‌های اوقات فراغت، عملکرد و فعالیت کاربری، قلمرو مکانی محیط بود. نظام حرکت و دسترسی نیز با بررسی زیر معیارهایی نظیر شبکه حرکت سواره و پیاده، دسترسی‌ها و ورودی‌ها، دسترسی به تسهیلات خدماتی، شبکه حمل و نقل عمومی، انجام شد. فرم کالبدی منطقه نیز از طریق استخوان‌بندی فضایی، الگو و شکل بافت، فرسودگی بافت، نظام بلوک و قطعه‌بندی زمین و محصوریت گذرها بررسی شد. همچنین بررسی نظام منظر شهری شامل روشنایی محیط، مبلمان شهری، کانون‌ها و کریدورهای دید، جداره‌های فضای شهری، خوانایی محیط و کیفیت کف‌پوش بود.
در بررسی‌های این مطالعه عنوان شد که «روشنایی محیط» به عنوان یکی از مؤلفه‌های منظر شهری در کاهش وقوع جرائم شهری تأثیرگذار است. همچنین «فرسودگی بافت» به عنوان یکی از مؤلفه‌های کالبدی شهری در افزایش وقوع جرائم شهری مؤثر است. «تنوع کاربری‌های گوناگون» به عنوان یکی از مؤلفه‌های کاربری زمین در کاهش وقوع جرائم شهری مؤثر است و افزایش «کیفیت شبکه معابر» می‌تواند به عنوان یکی از مؤلفه‌های حرکت و دسترسی در کاهش وقوع جرائم شهری تأثیرگذار باشد.
در انجام این تحقیق؛ سید خلیل سید علی‌پور؛ عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی و مریم عشقی؛ کارشناس ارشد شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، مشارکت داشتند.
یافته‌های این مطالعه بهار سال جاری به صورت مقاله علمی با عنوان «تحلیل عوامل محیطی موثر بر میزان جرائم شهری در راستای خلق فضایی ایمن و پیاده‌مدار» در فصل‌نامه پژوهش‌های اطلاعاتی و جنایی زیر نظر دانشگاه علوم انتظامی امین، منتشر شده است.
