پیاده روی بزرگ عاشقان امام رضا(ع) در برازجان و آن چه در این میان جا ماند + عکس

فکرشهر ـ نرگس محمدزاده فرد: پیاده روی بزرگ سی ام صفر در برازجان از بسیاری نقاط در استان و حتی جنوب کشور در نوع خود منحصر به فرد بود؛ حجم و حضور گسترده و عظیم مردم که برخی از ساعات اولیه ی صبح و برخی نیز ظهر هنگام و در حالی که بسیاری از زائران در حال برگشت بودند، همچنان برای رسیدن به حرم امام زاده ابراهیم (ع) تلاش می کردند؛ همکاری مردم برای ایجاد ایستگاه های صلواتی، عشقی غیر قابل باور در نگاه ها، حضور خودجوش و استقبال گسترده ی دشتستانی ها بدون این که جریانی آن را به نام خود کند و ... که همگی قابل تقدیر و ستایش و مایه ی خرسندی است؛ اما در این میان دو نکته قابل تامل بود که توجه به آن برنامه های اینچنینی را بدون حاشیه و مشکلات بعدی رقم خواهد زد؛ دو نکته ای که می توان آن ها را در قالب نبود یک مدیریت واحد و تاثیرگذار تفسیر کرد.

نکته ی اول:

 بیش از هفتاد هزار نفر در این پیاده روی بزرگ مذهبی حضور داشتند. اگر هر یک نفر از این جمعیت تنها یک بار از ایستگاه های صلواتی ظرف غذا یا لیوان نوشیدنی برداشته باشد، جمعا چند کاسه، لیوان و قاشق پلاستیکی استفاده شده است؟ حالا با این حساب که به طور میانگین هر نفر دو بار از ایستگاه ها استفاده کرده باشد چطور؟ { میانگین به این معنا که شاید انگشت شماری هیچ استفاده ای نکرده باشند و دیگران بیش از یک بار}.

70 هزار نفر پیاده روی کرده اند و چند صد هزار ظرف پلاستیکی غیر قابل استفاده و غیر قابل تجزیه در خاک تولید شده است! اقلامی که در حاشیه و کف جاده رها شدند تا مسیر 17 کیلومتری برازجان تا امامزاد ابراهیم (ع) با این ظروف و زائدات مانده در آن ها به شکلی نامطلوب و غیر قابل تحمل فرش شود. در همین یک نکته چندین مورد قابل توجه وجود دارد:

1. محیط زیست حق الناس است وحفاظت از آن وظیفه ای شرعی و همگانی. حق الناس به این معناست که هر کس به این مساله توجه نکرده و به آن آسیب برساند حق دیگری برای استفاده را خدشه دار نماید، در قیامت باید پاسخگو باشد، همانطور که صدمه به اموال عمومی و شهرداری و ادارات جریمه ی فرد خاطی را در پی دارد.

2. نریختن زباله و پسماند در محیط و جمع آوری صحیح آن مساله ایست که به آموزش و فرهنگ سازی نیاز دارد. آموزشی که در صورت وجود مدیریت منسجم می شد قبل از شروع و در هنگام پیاده روی آن را به مردم گوشزد کرد و به انجام رسانید.

 3. هر چند برنامه ریزی این آیین با نامه نگاری های دولتی انجام گرفت و همانطور که گفته شد با استقبال خوب و مردمی برای ایجاد ایستگاه های صلواتی همراه شد، در بین ایستگاه ها تعداد زیادی مربوط به پایگاه های بسیج و ارگان هایی چون شهرداری برازجان و آموزش و پرورش بود که متاسفانه جز در یک مورد که چند متری بالاتر از محل ایستگاه پلاستیک زباله ای را به صورتی نامناسب در حاشیه ی مسیر بر چوبی آویزان کرده بود، هیچ یک محلی برای جمع آوری زباله ها نداشتند و به نظر می رسید هیچگونه طرح و برنامه ای نیز از سوی هیچ شخص و ارگانی برای این موضوع در نظر گرفته نشده است؛ حتی سازمان حفاظت محیط زیست که قطعا باید چنین موضوعی را پیش بینی می کرد و راهکاری برایش ارائه می داد؛ تنها دو کودک که در مسیرشان سعی می کردند تا حد توان خود برخی ظروف را جمع آوری نمایند.

4. مردمی که از خروجی برازجان و روبروی شهرک پردیس با شلغم داغ مورد استقبال قرار می گرفتند بدون توجه به آسیبی که به خود و محل زندگی اشان وارد می کنند، بعد از مصرف اغذیه ظرف و باقیمانده ی غذای خود را کنار جاده یا در کف خیابان رها می کردند، گویی هیچ اطلاعی درباره ی مضرات این گونه اقدامات خود ندارند!

5. پس از پایان پیاده روی که تا بعد از ظهر نیز ادامه داشت، البته بدون حضور ایستگاه ها در بعد از ظهر، هیچ شخص، سازمان، سمن، پایگاه بسیج یا ارگانی به صدها هزار ظرف و زباله هایی که بر روی زمین باقی مانده بود توجهی نکرده و همه به حال خود رها شدند؛ گویی از ابتدا نیز در همان محل بوده اند! زباله هایی که قطعا تا روزها و شاید ماه ها و سال ها نیز در گوشه و کنار جاده باقی می مانند و عوارض بلند مدت آن ها سوای از نازیبا کردن محیط را در آینده شاهد خواهیم بود.

[[{"fid":"6227","view_mode":"default","fields":{"format":"default"},"type":"media","attributes":{"height":467,"width":700,"style":"font-size: 12.7272720336914px; line-height: 20.0063037872314px;","class":"media-element file-default"}}]]

تنها حامیان زیست محیطی مراسم که در این عکس تازه ابتدای مسیرند

و اما نکته ی دوم:

 قرار بود برنامه رسما ساعت 7 صبح آغاز شود ولی کسانی که ساعت 7 به محل مورد نظر می آمدند با خیل عظیمی که ساعتی قبل راه افتاده و کیلومترها جلوتر بودند مواجه می شدند. اغلب زائران پیاده روی خود را از برازجان شروع کرده بودند و قرار بود طبق گفته ی شهردار، 64 اتوبوس شرکت سازمان اتوبوس رانی و مینی بوس و تاکسی ( اینجا) برای رساندن از پا ماندگان در طول مسیر یا برای برگرداندن آن ها درب امام زاده ابراهیم (ع) مستقر شود، ولی از آن آمار گفته شده تنها 7 یا 8 اتوبوس و مینی بوس دیده شد که ظهر و هنگام بازگشت زائران نم نمک از راه می رسیدند و آن ها هم به علت عدم مدیریت ترافیکی صحیح، در خیل عظیم مردم، مانده و علاوه بر نرسیدن خودشان به مقصد، راه عبور زوار را نیز سد کرده بودند.

زائرانی که کیلومترها پیاده روی را با عشق به امام رضا(ع) به جان خریده بودند، در بازگشت و زیر آفتاب سوزان همچنان به پیاده روی خود، این بار برای بازگشت به منزل، ادامه می دادند؛ زواری که درصد قابل توجهی از افراد مسن و کودکان را در خود جای داده و از ادامه ی راه ناتوان بوده و برای بازگشت با وسایل نقلیه برنامه ریزی کرده بودند.

در آن بین، یکی دو دستگاه از 4 اتوبوسی که بالاخره موفق شدند خود را به محل مقرر برسانند نیز بعد از سوار شدن مسافران و چند صد متری بالاتر دچار مشکل فنی شده و مجبور به تخلیه ی زوار گشتند! 

هر چند بالاخره همه تا 5 عصر به برازجان برگشتند، ولی بی نظمی و عدم مدیریت صحیح ترافیکی از سوی شهرداری برازجان و پلیس راهور دشتستان که در فضای مجازی بعد از پیاده روی، هر یک دیگری را مقصر می دانست، این زحمت و رنج را برای زنان و مردان و به خصوص مسن های این آیین ایجاد کردند تا برخی برای تکرار اقدامشان در برنامه های اینچنینی آتی دچار شک و تردید شوند.

[[{"fid":"6221","view_mode":"default","fields":{"format":"default"},"type":"media","attributes":{"height":467,"width":700,"style":"font-size: 12.7272720336914px; line-height: 20.0063037872314px;","class":"media-element file-default"}}]]

یکی از اتوبوس هایی که به دلیل نقص فنی، زوار را در بین راه پیاده نمود

و اما چند پیشنهاد:

- تداوم چنین برنامه هایی به خصوص در ایامی از سال که هوا مطبوع بوده و برای پیاده روی مناسب است در صورت اطلاع رسانی و به خصوص برای تولد ائمه می تواند نقش بسیار تاثیر گذاری در فرهنگ سازی داشته و به خصوص جذب جوانان به دین و علاقه ی بیشتر آنان به مراسمات و آیین های مذهبی را ایجاد نماید.

- آغاز پیاده روی به صورت هماهنگ و در ساعت تعیین شده با آموزش مسائل بهداشتی و زیست محیطی به خصوص بحث پسماند و همراه کردن این آموزش ها با اهدای یک کیسه زباله و بروشور در این باره، کاهش چشمگیر آلودگی زیست محیطی در میان مدت و طولانی مدت و تاثیر کم تر در کوتاه مدت را در پی خواهد داشت.

- هر ایستگاه صلواتی چه در این گونه مراسمات و چه در آیین ها ی مشابه که با حضور حداکثری مردم همراه است، از جمله تاسوعا و عاشورا، اربعین، پیاده روی های ورزشی و فرهنگی، جشنواره ها و غیره، در کنار تقسیم مواد غذایی و نوشیدنی ها، لزوم نریختن زباله ها در خیابان ومحیط را یادآور شده و در کنار غرفه ی خود سطل های بزرگی بدین منظور تدارک ببینند.

- در حین برگزاری برنامه یا پس از آن و از آن جایی که ممکن است به خصوص در کوتاه مدت فرهنگ لازم برای حفاظت محیط زیست ایجاد نشده باشد، سمن ها با همکاری پایگاه های بسیج و سازمان های مربوطه از جمله سازمان حفاظت از محیط زیست، شهرداری ها، اداره ی راه و شهرسازی {برای جاده ها و مسیرهای خارج از شهر} و فرمانداری به جمع آوری زباله ها اقدام نمایند؛ این امر هم توجه ی حاضرین در مراسمات را به امر محیط زیست جلب کرده و نوعی فرهنگ سازیست و هم پاکیزگی عاجل محیط را در پی خواهد داشت.

- توجه به این نکته ضروریست که حتی اگر از هر صد نفر حاضر در مراسمات، تنها یک نفر نیز به حرف مبلغین محیط زیست توجه کرده و زباله اش را در محیط رها نکند حافظان و حامیان محیط زیست به رسالت خود عمل کرده اند.

- وقتی قولی از سوی شخص یا ارگانی داده می شود، باید برای انجامش برنامه ریزی لازم نیز صورت گیرد. در روزی که خطوط تلفن در مسیر امام زاده ابراهیم (ع) برازجان قطع شده بود و هزاران نفر برای بازگشت به منزلشان روی وسایل نقلیه ی عمومی برنامه ریزی کرده بودند، می بایست این موضوع با برنامه ریزی بیشتر بین ارگان ها و هماهنگ تر انجام می شد.

- پیاده روی قبل از ساعت 6 صبح آغاز شده بود و در ساعات 7 تا 8، حضور جمعیت به اوج خود رسید. با توجه به زمان لازم برای رسیدن زوار به محل امامزاده که به طور میانگین 4 ساعت در نظر گرفته شده بود، می بایست اتوبوس ها، همان 7 -8 دستگاهی که اورده بودند و نه بیشتر، ساعت 9 تا 9/30 چند متری بالاتر از درب امامزاده مستقر می شدند تا مردم را پس از مراسم به برازجان رسانده و برای بازگرداندن سایرین در مسیر مشخص شده برگردند، نه این که ساعت 10/30 - 11 تازه از برازجان و وحدتیه راه بیقتند و در ترافیک و خیل عظیم مردم گرفتار شوند!

- از سوی دیگر، عدم برنامه ریزی مناسب باعث شد کسانی که برای بازگرداندن خانواده های خود یا همراهی آنان با خودروی شخصی به محل سرازیر شده اند نیز در ترافیک بمانند و همین معضل ترافیکی بزرگی ایجاد کرد. لزوم توجه به این گونه مسائل که چندان سخت نیست و تنها به یک مدیریت واحد و نظارت کافی نیاز دارد، مشکلات ایجاد شده در برنامه های بعدی را به شدت کاهش می دهد. کافیست وسایل نقلیه را در ساعت مقرر و قبل از شلوغی در محل مستقر کرد و خودروهای شخصی را نیز از حضور در میان جمعیت و شلوغی ها تا مسافتی خاص منع نمود.

همانطور که در مطالب قبلی مربوط به این آیین نیز گفته شده، نفس وجودی این اقدام و به خصوص اقدامات خودجوش مردمی و استقبال چشمگیری که از آن انجام شد، در حالی که پیش از آن پیش بینی حضور حداکثر 30 هزار نفری انجام شده بود، بسیار شایسته و قابل تقدیر می باشد و علاقه و تمایل مردم دشتستان و برازجان به آیین های مردمی، مذهبی و حضور در اجتماع و عشق به اهل بیت (ع) را نشان می دهد، برنامه هایی که در صورت تداوم به مناسبت های مختلف از جمله تولد ائمه (ع)، با مدیریت بهتر و رعایت نکاتی که در فوق اشاره شد، نه تنها نقش موثری در نهادینه کردن مسائل مختلفی که به فرهنگ سازی نیاز دارند ایفا خواهد کرد، بلکه شور و نشاط اجتماعی و شادابی مردم را نیز در پی خواهد داشت؛ نشاطی که پویایی، فعالیت، تلاش بیشتر و موفقیت جامعه را رقم خواهد زد.

[[{"fid":"6249","view_mode":"default","fields":{"format":"default"},"type":"media","attributes":{"height":467,"width":700,"class":"media-element file-default"}}]]

نمونه ای از حضور اتوبوس ها در میان مردم/ ساعت 12:30 دقیقه ی ظهر روز سه شنبه