فکرشهر: ماهنامه ی « فکر شهر » در شماره ی اخیر خود و به مناسبت دومین سال به دست گیری دولت توسط حسن روحانی و کابینه اش، نگرخواهی با موضوع « امید؛ دو سال پس از تدبیر » انجام داده و در مقدمه ی آن نوشته است:
\n\n
دو سال بعد از استقرار دولت تدبیر و امید، کارنامه حسن روحانی در پیگیری یا اجرای وعده هایش ترکیبی از موفقیت و شکست است.
\n\n
حسن روحانی در انتخابات 24 خرداد با شعار اصلی تشکیل دولت تدبیر و امید حضور یافت و به پیروزی رسید. سال ها دبیری و عضویت در شورای عالی امنیت ملی ریاست بر مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام و نیز حلقه ای از مشاوران که با او در این دو مرکز همکاری داشتند، این امکان را برای حسن روحانی فراهم آورد که با ارائه فهرستی از مشکلات و دغدغه ها، شعارها و وعده های خود را عنوان کند. وعده هایی که هر یک می توانستند بخشی از جمعیت رای دهندگان در لایه های مختلف جامعه ایران را در مناطق مختلف به خود جذب کند.
\n\n
حجم مطالبات سرکوب شده طی سال های 84 تا 92 چنان گسترده و متنوع بود که در کنار تنوع اجتماعی و اقتصادی جامعه ایرانی، حسن روحانی را واداشت تا فهرستی بلند از وعده ها را برای پاسخگویی از این مطالبات بیان کند. همین وعده ها بود که مردم را به تدبیری برای تغییر اوضاع واداشت تا با رای به روحانی، امید را در جامعه و برای خود و خانواده هایشان زنده کنند؛ امیدی که با گذشت 2 سال از روی کار آمدن این دولت، توسط فکر شهر به نگرخواهی گذاشته شده است.
\n\n
بررسی کارنامه دو ساله ی ریاست جمهوری حسن روحانی نشان می دهد که بهترین عملکرد دولت او در پیگیری وعده های حوزه سیاست خارجی بوده است. روحانی با انتخاب دیپلمات باتجربه و زبردستی چون محمدجواد ظریف به عنوان وزیر امور خارجه و سپردن رهبری تیم مذاکره کننده هسته ای به وی توانسته است تا حد زیادی دیپلماسی مورد نظرش را پیش ببرد.
\n\n
اولویت اصلی دولت روحانی پرونده هسته ای و لغو تحریم ها بود. با موفقیت در انجام توافق هسته ای روحانی توانست در آستانه تحقق مهم ترین وعده های انتخاباتی خود، یعنی تغییر وضعیت پرونده ایران در شورای امنیت و پایان دادن به تحریم ها قرار گیرد.
\n\n
از این رو می توان گفت در این حوزه گام های بلندی برای پیگیری وعده ها برداشته شده است و در صورت اجرای توافق تا پایان سال جاری دولت عمده وعده هایش را در این حوزه محقق ساخته است.
\n\n
در سیاست خارجی البته ناکامی مشخصی نیز که در کارنامه دولت به ثبت رسیده است مربوط به بهبود روابط با عربستان و کشورهای خلیج فارس می شود. تغییر کادر رهبری عربستان، جنگ یمن و دیگر معادلات منطقه ای سبب شده که روابط ایران با این کشور بر خلاف وعده انتخاباتی روحانی وضعیت مخاطره آمیزی نسبت به گذشته به خود بگیرد.
\n\n
در حوزه وعده های اقتصادی که عمده رای دهندگان چشم امید به عملکرد دولت دوخته اند، ناکامی های دولت بیش از موفقیت هایش بوده است. دولت موفق شده است که سرعت نرخ رشد تورم را در حد 5/14 درصد نگاه دارد و در زمینه بهبود فضای کسب و کار نیز گام های کوچکی بردارد. همچنین در مورد تولید گاز و نفت نیز توانست افزایش تولید سال قبل خود را تثبیت کند و دستمزد کارگران نیز بعد از سال ها، با نرخ تورم همسان شد؛ اگرچه با درخواست جامعه کارگری فاصله زیادی داشت.
\n\n
اما دولت در زمینه خروج از رکود، بهبود رشد اقتصادی، افزایش اشتغال، افزایش سرمایه گذاری خارجی، سامان دهی بازار بورس اقتصادی و یارانه های پرداختی با مشکلات و ناکامی روبرو بوده است، هر چند دولت امیدوار است با رفع تحریم ها و آزاد شدن منابع مالی ایران در سومین سال بیشترین گام ها را در حوزه ی اقتصادی بردارد.
\n\n
امسال نیز مانند سال قبل ضعیف ترین عملکرد دولت در حوزه سیاست داخلی بوده است. درباره رفع حصر و نیز آزادی زندانیان سیاسی که یکی از مهم ترین وعده های روحانی بود و نقش مهمی در بسیج آرا به سمت وی داشت، نه تنها اقدام خاصی صورت نگرفت بلکه حتی ممنوع الخبری رییس جمهور دولت اصلاحات نیز که سهم مهمی در جذب آرا به سمت روحانی داشت، با واکنش قاطع دولت روبرو نشد. به نظر می رسد که دولت در این زمینه ها تاکنون توانایی خاصی برای چانه زنی و حل موضوع ندارد.
\n\n
در حوزه سیاست داخلی بازگشایی خانه احزاب را می توان جزء معدود موفقیت های دولت در این دو سال برشمرد.
\n\n
البته، بیشترین وعده های داده شده از سوی دولت روحانی، شخص رییس جمهور و وزرا و معاونین، در حوزه ی فرهنگی و اجتماعی بوده است که جزء مبحث بیمه ی همگانی، در سایر موراد موفقیت چندانی محقق نشده است.
\n\n
دانشکده ی مطالعات جهانی مانک در دانشگاه تورنتو، 73 وعده ی دولت تدبیرو امید که از ویژگی هایی چون فراگیری و قابلیت سنجش برخوردار بودند را در دو مقطع انتخابات و پس از تشکیل دولت در چهار دسته فرهنگی اجتماعی، سیاست داخلی، اقتصاد و سیاست خارجی گردآوری بررسی نموده است.
\n\n
طبق این مطالعات، از 73 وعده ی کلان داده شده در این دو سال و اندی ( از زمان انتخابات تا کنون )، 12 وعده محقق شده، 28 وعده در حال پیگیری است، 5 وعده محقق نشده و البته 28 وعده نیز اصلا پیگری نشده است.
\n\n
بر اساس این گزارش، در بخش فرهنگی و اجتماعی، 23 وعده وجود دارد که 5 وعده محقق شده، 6 وعده در حال پیگیری است، 2 وعده محقق نشده و 10 وعده نیز پیگیری نشده است.
\n\n
بیمه همگانی و اجباری پایه سلامت، احیای ارکسترهای ملی و سمفونیک، بازگشایی خانه سینما در ماه اول، بازگرداندن اساتید کنار گذاشته شده به دانشگاه و مخالفت با ستاره دار کردن دانشجویان، وعده های محقق شده؛ تشکیل وزارت زنان و تاسیس فرهنگستان زبان و ادب آذری، وعده های محقق نشده؛ تدوین قانون ورزش جمهوری اسلامی ایران، بازبینی پرونده ناشران تعلیقی، جذب بیشتر گردشگران خارجی، صدور کارت هوشمند برای بیماران صعب العلاج، تشکیل نظام صنفی سینمایی و واگذاری امور سینما به این تشکل ها و حذف کنترل پیش از چاپ کتاب نیز وعده های در حال پیگیری دولت تدبیر و امید در حوزه ی فرهنگی و اجتماعی می باشد.
\n\n
در همین حوزه، تهیه لوایح حمایت از زنان، بیمه زنان سرپرست خانوار، تعیین قواعد و قوانین شفاف برای ممیزی کتاب، بازگشایی انجمن صنفی روزنامه نگاران، به حداقل رساندن کنترل ها در حوزه سینما، واگذاری ممیزی و امور سینما به تشکل های سینمایی و سینماگران متخصص، رفع فیلتر از شبکه های اجتماعی، پیگیری وضعیت معلم های تبعیدی و اخراجی، فضای باز سیاسی در دانشگاه ها و افزایش بودجه تحقیق و پژوهش به میزان ۳ درصد تولید ناخالص داخلی نیز وعده های پیگیری نشده ی می باشند.
\n\n
و اما در حوزه ی سیاست داخلی،20 وعده بوده که 2 وعده محقق شده، 6 وعده در حال پیگیری، 2 وعده محقق نشده و 10 وعده نیز پیگیری نشده اند.
\n\n
احیای خانه احزاب که اواخر مردادماه امسال محقق شد و احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی از وعده های محقق شده؛ کاهش مرگ و میر ناشی از تصادفات جاده ای، تقدیم منشور حقوق شهروندی به صورت لایحه به مجلس، انتصاب نیروهای شایسته محلی در پست های مدیریتی مناطق مختلف کشور، ارائه آمار شفاف و دقیق به مردم، جلوگیری از خشک شدن دریاچه ارومیه و استقبال از نقد دولت، وعده های در حال پیگیری و انتصاب مشاور فناوری های نو ریاست جمهوری و تعیین معاون از اقلیت ها، وعده های محقق نشده سیاست داخلی دولت تدبیر و امید هستند.
\n\n
رسیدگی به رفع حصر، آموزش زبان مادری در مدارس ایران، تسهیل بازگشت ایرانیان، مسئولیت پذیری و پاسخگویی وزارت اطلاعات به مراجع ذی صلاح، نهادهای نظارتی و مردم، توجه ویژه به سازمان های غیر دولتی، ایجاد امکان اجرای آداب و فرایض دینی مذهبی اقلیت های مذهبی، رفع تبعیض های جنسیتی، رفع تبعیض های قومیتی، برداشتن موانع سفر اساتید به خارج و عدم جابجایی و تغییر مدیران و وزیران و پیشگیری از مدیریت بی ثبات نیز از وعده های پیگیری نشده ی سیاست داخلی می باشند.
\n\n
و اما در مباحث اقتصادی، 24 وعده در این دو سال داده شده که 4 وعده محقق شده و 12 وعده در حال پیگیری است. به نظر می رسد در این بخش، دولت موفق تر بوده و تا کنون وعده ای محقق نشده وجود ندارد؛ هر چند 8 وعده ی پیگیری نشده دارد؛ و اما وعده های محقق شده ی این بخش عبارتند از: افزایش حداقل دستمزد کارگران مطابق با نرخ تورم، رساندن تورم به زیر ۲۵درصد، مهار تورم و ادامه پرداخت یارانه ها به میزان 45 هزار تومان و عدم کاهش آن.
\n\n
«بهبود معیشت مردم» مهم ترین هدف اقتصادی کوتاه مدت دولت، بهبود شرایط محیط کسب و کار برای ایجاد اشتغال و کاهش بیکاری، تکمیل پروژه پارس جنوبی، یارانه کالایی، خصوصی سازی اقتصاد طبق اصل 44 قانون اساسی، همراه کردن کارآفرینان در سفرهای خارجی رییس جمهور، بازگرداندن قدرت و استقلال شورای پول و اعتبار، ارزان شدن اینترنت، بهبود رشد اقتصادی، افزایش ده برابری پهنای باند اینترنت، بازگرداندن ظرفیت تولید نفت خام به میزان سال ۸۴ و پرداخت بدهی دولت به پیمانکاران نیز از وعده های در حال پیگیری دولت حسن روحانی در حوزه ی اقتصادی می باشد.
\n\n
کنترل میزان نقدینگی، کاهش تفاوت نرخ بیکاری در استان ها، جذب سرمایه گذاری خارجی در صنعت به میزان متوسط سالیانه ۸میلیارد دلار، تقویت ارزش پول ملی، استقلال بانک مرکزی، تامین مسکن ارزان و مهار قیمت آن، صادرات فرآورده های نفتی به جای فروش نفت خام و مشورت با تشکل های صنفی برای اجرای هدفمندی یارانه ها نیز تاکنون پیگیری نشده اند.
\n\n
در بخش سیاست خارجی نیز 6 وعده بوده که یک وعده محقق شده، 3 وعده در حال پیگیری است و یک وعده محقق نشده و یک وعده نیز پیگیری نشده است.
\n\n
بهبود روابط دوجانبه با کشورهای حاشیه خلیج فارس به ویژه عربستان سعودی وعده ی محقق نشده است؛ جلوگیری از تحریم ها در آینده، وعده ی محقق شده؛ بازگرداندن اعتبار گذرنامه ایرانی وعده ی پیگیری نشده و تلاش در جهت خارج کردن پرونده هسته ای ایران از شورای امنیت، کاهش و رفع تحریم ها و شفافیت بیشتر در برنامه هسته ای نیز وعده های در حال پیگیری دولت یازدهم هستند.
\n\n
با بررسی آن چه در بالا آمده، می توان گفت، دولت تدبیر و امید توانسته، 16 درصد از وعده هایش را محقق کند. هرچند این 16 درصد سهم بسزایی در رویکرد سال سوم دولت یازدهم ایفا خواهد کرد، ولی با توجه به وجود 38 درصد وعده ی پیگیری نشده و 7 درصد وعده ی محقق نشده، امید در بطن جامعه و خصوصا برای کسانی که به حل سریع مشکلات خود در حوزه های مختلف، به ویژه مباحث اقتصادی و اشتغال دل بسته بودند، به خصوص در جوامع کوچک تر و محلی، به سمت ناامیدی می گراید؛ به ویژه این که در چنین جوامعی، گاه فرد خود و موقعیت خانواده یا شهرش را با دیگرانی که می بیند، مقایسه می کند و نتایج و برداشت های شخصی اش را از امور و عملکردهای مختلف دارد.
\n\n
**ماهنامه فکر شهر
\n
