فکرشهر: استعمارگران هلندی در قرن هجدهم در آغاز با قرارادادی تجاری جزیره خارگ را برای مبادلات خود اجاره و سپس آن را اشغال می‌کنند که «میرمهنای بندرریگی» در نبردهایی پی‌درپی این جزیره را آزاد و هلندی‌ها را از جزیره مهم خارگ اخراج می‌کند.
به‌گزارش فکرشهر از صداوسیما، می‌توان گفت که اخراج هلندی‌ها از جزیره خارگ در دوران زندیه و به فرماندهی «میرمهنای بندرریگی» به اندازه اخراج پرتغالی‌ها از جزیره هرمز دارای اهمیت است و هر دو نبرد با رشادت‌های جنگاروان ایرانی موجب کوتاه کردن دست بیگانگان از منافع و منابع ملی شده است.
رئیس بنیاد ایران‌شناسی شعبه بوشهر به‌مناسبت روز ملی خلیج فارس در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار ما گفت: در دوره کریم‌خان زند هلندی‌ها که اداره‌کننده کمپانی هند شرقی هلند در بصره بودند، به‌دلیل اختلافاتی که با حکمرانان بصره پیدا می‌کنند به بندرریگ می‌آیند و آن‌گونه که با ادعایی که از منابع خود دارند، با «میرناصر بندرریگی» حاکم بندرریگ قراردادی می‌بندند و در جزیره خارگ مستقر می‌شوند.
دکتر عبدالکریم مشایخ افزود: هلندی‌ها در سده ۱۷۰۰، ۱۶ سال در جزیره خارگ مستقر بودند. آنان از جمله کشور‌های استعمارگری بودند که مانند پرتغالی‌ها، انگلیسی‌ها و حتی فرانسوی‌ها در آغاز در پوشش دادوستد‌های بازرگانی وارد کشوری می‌شدند و سپس سنگ‌بنای حضور نظامی و سیاسی خود را در آن کشور‌ها به‌ویژه خلیج‌فارس مستحکم کردند.
این کارشناس تاریخ افزود: «بارون نیپ‌هاوزن» نماینده کمپانی هند شرقی هلند در خارگ دژی به‌نام «موسلستاین» و یک کلیسا می‌سازد و به تجارت می‌پردازد. سپس سال‌ها بعد با میرمهنا که جانشین پدرش میرناصر شده بود دچار مشکلاتی می‌شود؛ زیرا میرمهنا گفته بود باید هلندی‌ها اجاره حضور در خارگ را پرداخت کند که آنان تمکین نمی‌کنند و این اختلافات درگیری‌هایی را ایجاد می‌کند.
مشایخ گفت: این درگیری‌ها در که در زمان «واندرهولست»، «بوشمان» و «هوتینگ» که آخرین فرد حاکم در جزیره خارگ بود، ادامه داشت و در نهایت در سال ۱۷۶۶ میلادی و ۱۱۷۵ هجری قمری درگیری‌های طولانی شکل می‌گیرد و در نهایت هلندی‌ها تسلیم و مغلوب و مقهور میرمهنای بندرریگی می‌شوند و میرمهنا پس از ۱۶ سال به حیات حضور هلندی‌ها در خلیج‌فارس پایان می‌دهد.
رئیس بنیاد ایران‌شناسی شعبه بوشهر یادآور شد: اولین استعمارگران ایران، پرتغالی‌ها بودند که در دوران شاه اسماعیل صفویان در هرمز و قشم مستقر می‌شوند و سال‌ها استعماگری می‌کنند، که به‌گفته مورخان خودشان، مسیحیانی متصلب و خشن بودند که با مسلمانان برخورد ددمنشانه‌ای داشتند.
عبدالکریم مشایخ افرود: هلندی‌ها نیز بر پایه کتاب «زرسالاران یهودی و پارسی، استعمار بریتانیا و ایران» تألیف «عبدالله شهبازی»، دست کمی از پرتغالی‌ها نداشتند و پس از آن انگلیسی‌ها نیز چنین بودند.
او اضافه کرد: حضور این استعمارگران در خلیج‌فارس با توجه به منافع تجاری خود بود. در سال‌های بعد یعنی در سال‌های ۱۹۵۰ نیز که انگلیسی‌ها پس از یک دوره بعد از هلندی‌ها و پرتغالی‌ها به این منطقه آمده بودند، خلیج‌فارس را «دریای خودمان» می‌نامیدند! که آنان نیز در دوره‌ای دیگر مجبور به خروج از خلیج‌فارس و ایران شدند.
عبدالکریم مشایخی گفت: زمانی که در نبرد‌های فراوان و پس از سالیان سال به حضور استعمارگران پایان داده می‌شود، راه برای استقرار دولتمردان ایران و مردم بر آبراه خلیج‌فارس فراهم می‌شود.
