فکرشهر:هارمونی صخره و هیاهوی موج، همزیستی کوه و ساحل و جاذبه جنگل‌های دریایی در "نایبند" تصویری بکر برای مشتاقان سفر و طبیعت‌گردی آفریده است، اما نخستین پارک ملی دریایی ایران به اندازه همه این زیبایی‌ها زیست‌بومی حساس و نیازمند صیانت همگانی است.
به گزارش فکرشهر از ایرنا، هر یک از جاذبه‌های نایبند به تنهایی می‌تواند شهرستان عسلویه و بخش چاه مبارک را مقصد شمار بالایی از گردشگران تبدیل کند و حالا که مجموعه کم نظیری از چشم‌اندازهای طبیعی یکجا در ۴۷ هزار هکتار گسترده شده کمتر شکی برای تبدیل خلیج نایبند به هدف گردشگری باقی می‌گذارد.
نخستین پارک ملی دریایی کشور در ۳۰۰ کیلومتری جنوب شرقی بندر بوشهر قرار دارد، در ۳۵ کیلومتری عسلویه، از شرق به شهرستان پارسیان و از جنوب به خلیج نیلگون فارس محدود می‌شود و روستاهای هاله، بنود و بساتین با فاصله‌هایی کمتر از ۴ کیلومتر تا ساحل، نزدیک‌ترین سکونت‌گاه‌ها به خلیج نایبند هستند.
سواحل صخره‌ای چشم‌نواز، کرانه‌های شنی آفتابگیر، آبسنگهای مرجانی، پوشش گیاهی و جانوری متنوع از حرا تا انجیرهای وحشی و زیستمندان آبزی و کنار آبزی جاذبه‌هایی تماشایی این دماغه است که با همراهیِ اعتدال هوای زمستانه و نوروزی بوشهر، مسافران را به جنوب این استان می‌کشاند.
نایبند؛ شش‌های تنفسی جنوب بوشهر/ بومگردی نه اما ظرفیت اقامتی عسلویه خوب است
هر چند روستاهای بخش عسلویه و چاه مبارک فاصله زیادی با خلیج نایبند ندارند اما به گفته معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر شمار اقامتگاه‌های بومگردی عسلویه به انگشتان یک دست نمی‌رسد چرا که بیشتر روستاهای عسلویه در مناطق صنعتی حل شده‌اند، اما ظرفیت اقامتی شهرستان عسلویه ۴ هتل و مجتمع گردشگری با ۲۰۲ اتاق و ۴۰۵ نفر است.
سکینه سالاری نایبند را " شش‌های تنفسی جنوب استان " در میان انبوه صنعت می‌خواند، او می‌گوید: این پارک دریایی اگر نگوییم بی‌همتا به جرات یکی از ۲ منطقه کم نظیر دریایی در کشور است و قابلیت بالایی برای تبدیل به یک منطقه بی‌نظیر جهانی دارد.
به تعبیر سالاری "رقص درختان حرا در جذر و مد آب"، غارهای ساحلی چشم‌نواز و دیگر جاذبه‌های پرشمار کرانه‌ای، نایبند را به نوعی "بهشت دریایی" و مقصد گردشگری بسیاری از طبیعت گردان تبدیل کرده است.
درست پس از معرفی این کلکسیون بدیع و در ضمن حساس و شکننده طبیعی است که اهمیت برنامه‌ریزی مسئولانه و همراهی همگانی برای صیانت شایسته از آن آشکار می‌شود، معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر معتقد است که هر چند روستاهایی چون هاله، بنود و بساتین می‌توانند از رهگذر هسایگی با پارک ملی نایبند به قطب قوی اقامتی تبدیل شوند اما مهمتر اینکه توسعه گردشگری نباید منجر به تخریب جایگاه زیستمندان و دست‌اندازی به محیط زیست شود.
ورود ممنوع حفاظت از محیط زیست برای ساحل بنود
حالا که انتشار تصویرجذاب از جاذبه‌های نایبند، خیل مسافران را روانه پایتخت انرژی کشور می‌کند، لازم است به همان میزان نیز حساسیت و ارزش زیست محیطی این منطقه تبیین شود تا مبادا زیستگاه لاکپشت‌های سبز و منقار عقابی و دیگر زیستمندان گیاهی و جانوری ارزشمند خلیج فارس فدای تفرج انسان شود.مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر می‌گوید نوروز فصل تخم گذاری لاکپشت‌هاست و ورود به ساحل بنود ممنوع است، مسافران در دیگر سواحل نایبند گردش کنند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر در معرفی پارک ملی دریایی نایبند می‌گوید: کلکسیونی است از زیستگاه‌های مهم خشکی و دریایی از دشت گرفته تا کوهستان، مسیله، خوریات، جنگل‌های حرا ، آبسنگهای مرجانی، صخره‌های مشرف به دریا، ساحل صخره‌ای، گلی و ماسه ای با چشم اندازهایی بدیع، و همانقدر که زیستگاهی بی‌نظیر است نسبت به تخریب حساس است.
فرهاد قلی‌نژاد در ابتدا تاکید می‌کند که نوروز زمان تخم گذاری لاکپشت‌های سبز و پوزه‌عقابی است و به دلیل اهمیت این رویداد، گردش در ساحل بنود ممنوع است، چرا که شلوغی و دخالت انسانی روند زیستی این گونه ارزشمند خلیج نایبند را مختل می‌کند.
او پیشنهاد می‌کند: استفاده از سواحل هاله با جاذبه‌های منحصر به فرد و دیگر بخشهای پارک دریایی نایبند مانعی ندارد اما در هر صورت مدیریت پسماند و دقت نظر در آلوده نکردن دریا و ساحل ضروری است.
قلی‌نژاد توضیح داد که هر گونه تخریب منجر به ازبین رفتن گونه‌های گیاهی و جانوری می‌شود و زنجیره زیست موجودات را دستخوش تغییر می‌کند، به عنوان مثال در صورت ورود خودرو به ساحل، آلودگی ناشی از تردد آن می تواند حیات جانوران کوچک دریایی و ساحلی را که در شن و ماسه‌ها درحال زیست هستند، به خطر اندازد و در ادامه منبع تغذیه پرندگان دریایی را مختل کند و مهاجرت پرندگان به این زیستگاه را کاهش دهد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر معتقد است گردشگری در هر زیستگاهی با خود بخشی از تخریب را به همراه می آورد، با این حال نمی‌توان با چنین دیدگاهی مانع از فعالیت‌های انسانی شد، بنابراین باید با برنامه ریزی تخصصی بر اساس مصادیق قانونی فعالیت‌هایی را تعریف کرد که کمترین میزان تخریب و آسیب را برای محیط زیست به همراه داشته باشد.
او به طور خاص درباره گردشگری در نایبند، می‌گوید: یکی از مسائل حساس برای حضور گردشگران، استفاده بیش از اندازه از نور است، چرا که ناامن شدن زیستگاه برای لاک پشت‌های دریایی و باعث دور شدن آنها می‌شود.
نمونه دیگری که قلی‌نژاد عنوان می‌کند به خوبی اهمیت هر یک از فعالیت‌های گردشگران در محیط را نشان می‌دهد، او می‌گوید: در صورتی که طبیعت‌گرد در نایبند سنگی را هم جابجا کند یک زیستگاه را دچار مخاطره کرده است؛ به عنوان نمونه در این پارک ملی سنگ های آهگی سبکی وجود دارد که زیستگاه موجودات مختلف از جمله جکوهای نایبند (ثبت جهانی شده) است این مارمولک شبگرد است و در صورتی که در طول روز زیستگاه او تخریب شود، قرار گرفتن در معرض نور خورشید سبب مرگ این گونه شاخص می‌شود.
او در ادامه توصیه می‌کند: گردشگران در صورت حضور در هر یک از مکان‌های طبیعی تحت مدیریت از جمله پارک دریایی نایبند تنها از مسیرهای تعیین شده حرکت کنند، پسماندی را در محیط رها نکنند و به گیاهان و موجودات آسیبی وارد نکنند و کمترین اثر را از خود در طبیعت به جای گذارند.
مریم قائمی، رئیس مرکز اقیانوس‌شناسی بوشهر نیز پیشتر به ایرنا گفته بود که رها شدن پسماندها پلاستیکی در طبیعت با گذشت زمان تبدیل به ریز پلاست‌هایی می‌شوند که با ورود به دریا و قرار گرفتن در چرخه غذایی جانداران حیات این اکوسیستم را با خطر روبرو کرده‌است.
به بیان مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر بسیاری از پسماندها می‌توانند در وهله نخست منجر به مرگ جانداران شوند، در مرحله دوم کاهش جمعیت و ایجاد مشکلات ژنیتیکی را برای زیستمندان به همراه داشته باشند و در نهایت تهدیدی جدی برای تنوع و فراوانی آنها در یک زیستگاه باشند.
تفرج مسئولانه در نایبند
نایبند زیبا می‌تواند میزبان گردشگرانی باشد که در پی بکرترین جاذبه‌های طبیعی دریایی و کرانه‌ای بار سفر می‌بندند اما این پارک ملی زیستگاه گونه‌های ارزشمند گیاهی و جانوری آبزی و کنار آبزی است که تساهل طبیعت‌گردان در برابر زیست آنها منجر به انقراض یا کاهش شدید تنوع آنها خواهد شد.
پس برای پیشگری از تخریب این زیست‌بوم تماشایی، تصمیم قدرتمند برای مدیریت پسماندها، نبردن خودرو تا نزدیک‌ترین نقطه به ساحل، پرهیز از آلودگی صوتی و خاک و آب و هوا از مهم‌ترین آذوقه‌هایی است که طبیعت‌گردان نایبند باید در بار سفر خود به همراه داشته باشند تا توشه آنها تصویری از دیدنی‌های خلیج فارس در جنوب بوشهر باشد که برای همیشه در ذهن حک می‌شود.
