فکرشهر: بی بی سی نوشت: یک لحظه تعیین کننده در جنگ ۱۶ ماهه روسیه در اوکراین که به طور بالقوه چالشی در برابر ولادیمیر پوتین در تسلطش بر قدرت است.
ولادیمیر پوتین، رهبر روسیه، یوگنی پریگوژین، رئیس گروه مزدور واگنر را به خیانت، آغاز شورش مسلحانه و «خنجر زدن از پشت به کشور» متهم می‌کند.
پریگوژین که حالا یکی از مهم‌ترین چهره‌ها در روسیه شده می‌گوید هدفش «کودتای نظامی نیست بلکه کارزاری برای عدالت» به راه انداخته است.
چه اتفاقی افتاده؟
ماه‌هاست که پریگوژین نقشی حیاتی در یورش نظامی روسیه به اوکراین ایفا کرده است، هزاران سرباز را برای گروه مزدور خود به نام واگنر به‌ویژه از زندان‌های روسیه به خدمت گرفته است.
او مدت‌هاست که با فرماندهان نظامی روسیه که جنگ را مدیریت می‌کنند، درگیری آشکاری داشته که حالا تبدیل به یک شورش شده است.
نیروهای واگنر از شرق اوکراین به شهر بزرگ روستوف-نا-دونو در جنوب روسیه رفته‌اند و مدعی شده‌اند که کنترل تاسیسات نظامی شهر را به دست گرفته‌اند.
پوتین می‌گوید وضعیت دشواری است اما قول داده که برای دفاع از روسیه هر کاری انجام دهد.
آیا این کودتا است؟
پریگوژین می‌گوید نسبت دادن کودتای نظامی حرف مفت است.
اما آنچه که به عنوان یک درگیری بی‌معنا بر سر عدم تامین تجهیزات و مهمات کافی ارتش برای گروه نیروهای مزدور آغاز شد، حالا به چالشی مستقیم میان دو مرد مسئول پیگیری امور جنگ، سرگئی شویگو، وزیر دفاع و والری گراسیموف رئیس نیروهای مسلح روسیه تبدیل شده است.
تا کنون این یک کودتا به نظر نمی‌رسد، چراکه هیچ تلاشی برای گرفتن قدرت از دولت وجود نداشته است. اما این حرکت تلاشی برای برکناری نظامیان ارشد روسیه و در نتیجه چالشی برای قدرت رئیس جمهور روسیه است.
تمام منطقه مسکو تحت «نظارت ویژه عملیات ضد تروریستی» در حالت آماده باش قرار گرفته و رویدادهای مهم لغو شده‌اند.
پریگوژین ادعا کرد: ما ۲۵ هزار نیرو داریم. و گفته است «هر کس می‌خواهد، به ما بپیوندد.» این اگرچه تهدیدی کافی برای رئیس جمهور نیست، بلکه چالشی در رهبری نظامی است.
به نظر می‌رسد پریگوژین با انتقال نیروهایش از مرز به روستوف، مقر نظامی اداره جنگ را محاصره کرده است و ادعا می کند که وزیر و رئیس ستاد ارتش هر دو گریخته‌اند.
چگونه کار به اینجا کشید؟
پریگوژین از متحدان قدیمی و نزدیک ولادیمیر پوتین بوده است و در دوره او ابتدا به عنوان یک تاجر ثروتمند و بعد یک رئیس نیروهای مزدور رشد کرده است.
شمار زیادی از جنگجویان واگنر او در نبردی خونین برای تصرف باخموت در شرق اوکراین کشته شدند که ماه‌ها طول کشید و هرگز به طور کامل انجام نشد. پریگوژین سران ارتش روسیه را به خاطر کمبود مهمات مقصر دانسته و با نشر ویدیوهایی در رسانه‌های اجتماعی که فحش‌های رکیک می‌داد ناکامی‌ها و شکست‌‌های ارتش روسیه در اوکراین را افشا می‌کرد.
او هرگز مستقیماً خشم خود را متوجه رئیس جمهور روسیه نکرده است، اما اشاره‌های کنایه آمیز او به آنچه که «پدربزرگ شاد» می‌خواند به طور گسترده‌ای انتقاد غیرمستقیم از پوتین تلقی شد. ماه گذشته او پرسید که روسیه چگونه می‌تواند برنده شود اگر روشن شود که «این پدربزرگ یک احمق کامل است».
بعد در ۲۳ ژوئن، در صحبتی طولانی خطاب به روس‌ها گفت تمام توجیه جنگ از سوی آنها یک دروغ بوده است و صرفاً بهانه «گروه کوچک منفور» برای تبلیغ خود و فریب افکار عمومی و رئیس جمهور است.
از آن زمان تحولات، گام سریعی به خود گرفت.
پریگوژین ارتش روسیه را به گلوله باران مرگبار نیروهایش در اوکراین متهم کرد، اما ارتش این موضوع را رد کرد و او نتوانست شواهدی که اغلب از آن حرف می‌زند را ارائه دهد.
او اواخر روز جمعه اعلام کرد که «کارزاری برای عدالت» در راه است. نیروی ۲۵ هزار نفری او فقط یک «ذخیره تاکتیکی» است و کل ارتش و تمام کشور ذخیره استراتژیک آنها خواهند بود.
ژنرال سرگئی سوروویکین، معاون فرمانده نیروهای روسیه در اوکراین، از او خواست که عقب نشینی کند و تسلیم اقتدار رئیس جمهور باشد.
اما تا صبح، افراد پریگوژین به روستوف رسیده بودند و اعلام کردند که «ما در داخل مقر [نظامی] هستیم.»
این لحظه‌ای جدی برای پوتین و روسیه است
اگرچه یک چالش مستقیم برای جنگ روسیه در اوکراین یا رهبری رئیس جمهور نیست، اما برای رهبر روسیه به اندازه کافی جدی است که یک سخنرانی تلویزیونی پنج دقیقه‌ای مصمم و سازش ناپذیر ارائه کرد.
پریگوژین نه تنها تهدید کرده است که در روستوف اردو می‌زند، بلکه اگر خواسته‌های نظامی او برآورده نشوند، به سمت مسکو حرکت خواهد کرد.
او تا حالا فقط برای افزایش تدارکات تسلیحاتی با سران نظامی درگیر بوده است، حالا خودش ادعای رهبری کرده است.
پریگوژین از حمایت عمومی قابل توجهی در روسیه برخوردار است و حتی اگر چالش او خنثی شود، برای ارتشی که به مزدوران خود در اوکراین متکی است، حداقل لحظه‌ای بحرانی را رقم زده است.
اما این یک لحظه تعیین کننده برای رهبری پوتین و زنگ بیدارباش برای روس‌هاست. هنوز زود است که بگوییم چگونه به پایان خواهد رسید.
