فکرشهر ـ همایون فقیه: دولت روحانی اگر عملکرد مثبتی برای مردم به ارمغان نیاورده باشد، حداقل همین طرح شفاف سازی بودجه های نهادهای مذهبی و فرهنگی، کار بسیار دقیق وعالمانه ای بود، چرا که زمینه نقد این نهادها با توجه به بودجه و عملکردشان را ایجاد نمود.
بودجه هایی که به این نهادهای مذهبی و فرهنگی دولتی داده شده، بسیار تعجب برانگیز است، از نظر مقدار ریالی آنان و عملکردی که در سطح جامعه و برای مردم دارند. اگر ما یک حساب سرانگشتی کنیم که در طی این ده ها سال، این نهادها چقدر از بودجه های کشور را دریافت کرده اند و در مقابل چه نوع خدماتی برای مردم به ارمغان آورده اند، مقداری بیان آن سخت است...
بودجه ای که در فروردین ماه اعلام شد، برای نهادهای فرهنگی ـ مذهبی، 216/684/790/000 تومان است و بودجه نهادهای فرهنگی دولتی نیز 375 میلیارد تومان اعلام شده است. نقد تک تک این نهادهای فرهنگی ـ مذهبی و فرهنگی دولتی در یک نوشتار نمی گنجد، فقط اجمالی باید پرسید این نهادها در طی سال ها که چنین بودجه های بسیار کلانی را دریافت کرده اند، در مقابل برای مردم و جامعه چه کرده اند؟
اگر حساب ظاهری کنیم، دولت امسال از جیب هر نفر ایرانی، چندین هزار تومان را به نهادهای مذهبی فرهنگی داده است که جمع آن بیان شد، اما دغدغه این نیست که آیا این مقدار کم است یا زیاد؟ چیزی که نگران کننده است این موضوع است که این نهادها در مقابل نیازهای امروزی جامعه و مردم چه خدماتی و با کدام کیفیت به مردم ارائه می دهند؟
مثلا میلیون ها پول که صرف معادل سازی کلمات لاتین به فارسی می شود، آیا بعد آن برای مردم کاربردی دارد؟ آیا کلمه «کش لقمه» که به جای «پیتزا» معادل سازی شده، در جامعه تاثیر خودش را گذاشته؟
چرا فرهنگستان زبان و ادب فارسی و بنیاد سعدی باید جمعا 1/270/000/000 بودجه دریافت کند، اما شفاف سازی در نحوه هزینه آن نمی کند؟ چرا این دو نهاد فرهنگی البته مهم باید جناب حداد عادل ریاست آن را بر عهده داشته باشد که همزمان چندین مسئولیت دیگر هم دارد؟ همچون جناب دکتر ولایتی که همزمان چندین مسئولیت دارند!
فرض بر آن می گذاریم که فقط از یک نهاد حقوق ماهیانه دریافت می کنند، اما آیا این چندین مسئولیت همزمان آسیبی به شایسته سالاری و نخبه پروری نمی زند؟ آیا دکتر عادل و دکتر ولایتی جای چندین جوان نخبه را نگرفته اند؟ در همین استان خودمان نیز افراد متعددی بازنشسته هستند، اما به دلیل نفوذ سیاسی که دارند پست هایی می گیرند و گرفته اند که هیچ ربطی به تخصص آنان ندارد و فقط از بیت المال استفاده می شود و جای جوانان نخبه را گرفته اند و هیچ کمکی و دردی از دردهای شهرستان و مردم خودشان را دوا نمی کنند، بلکه نمک بر زخم مردم و شهرستانشان می پاشند.
شایسته سالاری مهره گم شده امروز کشور ماست.
شهید بهشتی می فرماید: «برای گزینش مدیر، گرایش‌های شخصی، گرایش‌های حزبی و گرایش‌های تشکیلاتی مطرح نیست. اگر این ها جای آن معیار اصلی یعنی شایسته سالاری را بگیرد، انحراف است و جامعه را به سوی سقوط می‌برد...(1)؛ البته بودجه فرهنگی دولت که در بالا عرض شد هم مورد دغدغه مردم است، بودجه ای که دولت تقریبا آن را در جیب خودش ریخته و در این مورد هم دقیقا شفاف سازی نشده که چه خدماتی به مردم و جامعه ارائه می دهند!!
نهادهای فرهنگی مذهبی دیگر برای دین و مذهب و شریعت و جوان گرایی و جذب جوانان به دین و اسلام به وسیله این بودجه های کلان چه کرده اند؟
دغدغه ما اینست که باید این نهادها گزارش کار عملی به مردم بدهند، نه ارقام و آمارهای عملکردی کاغذی...
چیزی که ما در جامعه می بینیم، نظر همه را بر چگونگی مصرف این بودجه های کلان دچار شک کرده است! باید اثر پول مردم در جامعه مشخص شود یا خیر؟ این بودجه ها که از ارث خودشان نیست، بلکه از جیب مردمی است که زیر خط فقر هستند؛ حالا که میزان این بودجه ها مشخص شده، چرا شفاف سازی برای کمیت و کیفیت مصرف آن نمی کنند؟
آن چه گفته می شود، چیزی نیست که نگارنده از خود بگوید؛ همه مشاهده کرده اند که بودجه های مربوط به نهادهای مذهبی ـ فرهنگی میلیاردی است، حال کجا مصرف می شوند که بازخوردی از بالا رفتن دین و جذب مردم به شعائر اسلامی در آن دیده نمی شود؟
اگر نقدی صورت می گیرد از باب تخریب نیست، فقط جهت شفاف سازی و بیان دغدغه های مردم است و این که اگر شخصی خودش را شیعه می داند، این شیعه علوی بودن خود مسئولیت زاست، مسئولیتی که در قبال جامعه ای اسلامی داریم و اگر فقط بنشینیم و نظاره گر باشیم، دیگر شیعه نیستیم بلکه محب علی(ع) هستیم و این حب فقط احساس می آورد و نه مسئولیت.
اگر ما دغدغه ای داریم و اگر نقدی می کنیم نسبت به جامعه و فعالیت اجتماعی، به این خاطر است که برای عدالت جامعه مان احساس مسئولیت می کنیم؛ همچون حضرت امیرالمومنین علیه السلام که با وجود ظلم هایی که بر ایشان شد، اما حضرت یک روز خانه نشین نشد و از فعالیت اجتماعی دست نکشید...
مردم دغدغه مند و نگران هستند حالا که جیبشان و شکمشان، خالی می شود در عوض چه خدماتی به آن ها داده می شود؟
حضرت امام راحل، آن شخصیت عرفانی و سیاسی بی نظیر تاریخ، حکیمانه و عارفانه فرمودند: «کم کاری، بیکاری، وادار کردن به بیکاری، از اموری است که برای کشور ما درست مثل سم قاتل است. کشور را به تباهی می کشد/ قدرت طلبی از هر که باشد از شیطان است؛ می خواهد رئیس جمهور آمریکا قدرت طلبی کند یا یک امام جمعه‌ای در مرکزی که دارد.(2)
منابع:
1. هیافت (5) : گزیده ای از دیدگاه های شهید بهشتی - ۳. مراحل انتخاب افراد بر پایه تعهد و تخصص - صفحه ۱۰۱
2. صحیفه نور، جلد۱۹، صفحه۲۴۹
