فکر شهر - الهام راسخی: قدیم ترها زمانی که سفره های مردم ساده بود و خبری از غذاهای جورواجور امروزی نبود در مطبخ و پستوی هر خانه ای دبه ی روغن محلی همیشه وجود داشت تا با حداقل موادی که در دسترس دارند بتوانند قوتی بسازند و نان خشکشان به نرمی از گلویشان پایین رود. برای همین پایه و اساس تمام غذاهای ایرانی و محلی روغن بوده و هست.
کم کم با صنعتی شدن کشور، روغن های محلی(حیوانی) از سفره های مردم برچیده شد و جایش را به روغن نباتی داد. روغن نباتی هم چند دهه مهمان سفره های مردم بود تا اینکه کلسترول پیدا شد و بیماری های قلبی عروقی در صدر مرگ و میر قرار گرفتند و او هم مانند روغن حیوانی از خانه ها رخت بربست و جایگاه خود را به روغن های مایع و به عبارت دیگر آبکی امروزی داد که امروزه مجبوریم به قیمت گزافی آن را بخریم.
این آب زیپو ها یا همان روغن های مایع که گاهی شفاف و اکثرا غیرشفاف هستند و در تلویزیون با آهنگ های مختلف و تیزرهای خوشمزه تبلیغ می شوند از آفتابگردان گرفته تا کلزا، کنجد و دانه های روغنی دیگر وجود دارند. هرچند در کیفیت و خلوص این روغن ها جای شک و تردید بسیار است اما این موضوع خود به تنهایی جای بحث زیاد دارد و در این گزارش نمی گنجد. مسئله ای که میخواهیم به آن بپردازیم مسئله ی کیفیت روغن نیست بلکه کمیت و کمبود آن در بازار است. در این بلبشوی کرونا و تحریم های اقتصادی کمرشکن دیگر کسی به فکر کیفیت زندگی نیست و زندگی مردم فقط به تلاشی برای زنده ماندن و گذر از این سال ها تبدیل شده است.
مردمی که به همین روغن های غیرپالم صدردصد خالص! هم راضی شده بودند حالا با نبود آن مواجهه شده اند. از آبان ماه کم کم نبود روغن خودش را نشان داد و روغن هم مانند دیگر اقلام اساسی از سبد خوارباری که دیگر چیزی در آن باقی نمانده حذف شد؛ زن ها ته برنج آب ریختند، بادمجان ها را کبابی کردند و تا آنجا که جا داشت مواد غذایی آب پز خوردند. اما برای ماده خوراکی که پایه و شروع پخت هر غذایی است تا کی می توان آن را در خانه نداشت؟!
حبیب برنجی یکی از تولیدکنندگان روغن در گفت و گو با ایسنا، کمبود روغن در بازار را کمبود مواد اولیه و روغن خام دانست و گفت هیچ مشکلی بر سر راه تولید کننده وجود ندارد، مگر نبود مواد اولیه و روغن خام. وی مصرف روغن در ایران را 120هزار تن اعلام کرد و گفت چنانچه مواد اولیه تامین نشود شاهد تعطیلی خطوط تولید روغن در کارخانه های تولید مواد غذایی خواهیم بود.
هرچند که مسوولان دولتی با هر بهانه ای دم از خودکفایی و بی نیازی کشور از دیگر کشورها می زنند اما این دمل چرکین تحریم هر بار از گوشه ای بیرون می زند و دست آن ها را رو می کند. قبل از روغن، گرانی مرغ بخاطر مشکل واردات نهاده های دامی، پیش از آن پوشک و حتی جلد کارت ملی نمونه هایی از عدم خودکفایی کشور در تامین این گونه اقلام ساده است.
با ادامه ی ماجرای کمبود روغن، دولت به میدان آمد و تنها کاری که کرد سهمیه بندی و توزیع روغن در فروشگاه های زنجیره ای بود. اما ایستادن در صف های طولانی و فشرده در بیرون از فروشگاه های زنجیره ای آن هم در اوضاع وخیم کرونا داستان دیگری بود. تا جایی که یکی از فروشگاه های کوروش در برازجان به دلیل ازدحام جمعیت و ترس از انتقال ویروس کرونا توسط بهداشت شهرستان پلمپ شد. اما این پلمپ خیلی زود باز شد و صف روغن دوباره به راه افتاد؛ نه تنها در یکی بلکه در تمام فروشگاه های زنجیره ای. آن هم به شکلی که افراد باید در طول روز چندین بار به فروشگاه سر می زدند و اگر فروشندگان وی را به فردا و پس فردا حواله نمی کردند باید حداقل یک ساعت در صف فشرده برای یک بطری 800 گرمی روغن می ایستادند. زیرا همین بطری 800 گرمی که در فروشگاه به قیمت 11هزار تومان به فروش می رسید در سوپرمارکت ها و فروشگاه های شخصی به قیمت 25 هزارتومان، 34 هزار تومان و گاهی تا 4 برابر یعنی 40 هزار تومان فروخته می شد. از دیگر ابتکارات فروشندگان روغن برای کم کردن طول صف های روغن، تشکیل گروه های واتساپی است که در آن ساعتی را که روغن توزیع می شود اعلام می کنند.
هرچند مسوولین مختلف کشوری و استانی هر بار خبر از توزیع هزاران تُن روغن می دهند اما این کمبود به طور واضح در استان بوشهر و به خصوص دشتستان و برازجان مشهود است و سوال این است که مسوول توزیع روغن در شهر با چه ارگانی است و سوپرمارکت ها و فروشگاه های شخصی از کجا و به چه قیمتی روغن را تهیه می کنند که با این قیمت گزاف به مردم می فروشند؟
رئیس اداره ی صنعت و معدن دشتستان گفت: 110 تن روغن خوراکی برای تنظیم بازار در دشتستان بین فروشگاه های زنجیره ای و واحدهای عضو صنف لبنیات توزیع شده است.
شهسوار قائدی بیان کرد: طبق سهمیه تخصیصی تنظیم بازار که در کارخانجات روغن کشی سایر نقاط کشور وارد استان شده است با قیمت مصوب در حال عرضه است. وی ادامه داد: 50 تُن روغن بین فروشگاه های زنجیره ای و 60 تُن بین پرسنل ادارات، اقشار آسیب پذیر، موسسات خیریه، کمیته امداد و صنوف از جمله رستوران ها و غذافروشی ها توزیع شده است.
رئیس اتاق اصناف دشتستان در گفت و گو با «فکرشهر» از مشکلات صنفی و سیل شکایت های مردمی از اصناف به دنبال کمبود روغن در بازار گفت و توضیح داد: شرکت های روغن کشی به خریدار می گویند اگر 100 میلیون روغن خواستی به تو می‌دهیم ولی باید 200 میلیون رب یا یک کالا مربوط به همان شرکت را نیز بخرید. سوپری ها روغن را با واسطه و کلی التماس و خواهش به قیمت آزاد می‌خرند.
روح الله اسماعیلی بیان کرد : شرکت های روغن کشی بطری روغنی که روی آن 10هزار تومان قیمت خورده به قیمت آزاد به واحدهای خرده فروش ما 23هزار تومان می دهند؛ و بعد سوپری به قیمت 25 هزار تومان به مشتری می‌دهد.
وی ادامه داد: وقتی مشتری قیمت روی بطری را می‌بیند هم فروشنده را لعنت می‌کند هم جایگاه و ارج و قرب او از بین می‌رود و هم به لحاظ قانونی مشکل دارد و خریدار می‌تواند شکایت کند. برای همین به واحدهای خرده فروش گفتم اصلا شما روغن نیاورید. چون فروشنده به چند نفر می‌تواند توضیح دهد که روغن 10هزار تومانی را از شرکت 23هزار تومان میخرد و اصلا چند نفر حرف او را باور می‌کنند؟! شرکت های روغن کشی دارند بی عدالتی و بی قانونی می‌کنند زیرا از یک طرف از دولت سوبسید می‌گیرند و از طرف دیگر روغن را به این شکل می‌فروشند. دست ما از آن‌ها دور است و کسی هم جلودارشان نیست.
به هر حال علت کمبود روغن به هر دلیلی که باشد چه تحریم و غیر از آن به ضرر مردم و به نفع کسانی است که همیشه از آب گل آلود ماهی گرفته اند و در این اوضاع گل و بلبل نانشان در روغن است.
